Bạo Hành Gia Đình Là Gì? Hành Vi Bị Coi Là Bạo Hành Gia Đình

Bạo hành gia đình là một hiện tượng xảy ra khá thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày, thậm chí là nhiều người còn mặc nhiên coi bạo lực gia đình là một việc bình thường. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu để làm rõ hành vi bạo lực gia đình là gì và quy định xử phạt như thế nào?

Tìm tổng quan về hành vi bạo hành gia đình

Giới thiệu tổng quan về hành vi bạo lực gia đình 
Giới thiệu tổng quan về hành vi bạo lực gia đình

Bạo hành gia đình là một hành vi vi phạm pháp luật, được quy định chi tiết tại Luật Phòng, chống bạo lực gia đình Việt Nam. Dưới đây là tổng hợp những vấn đề liên quan đến bạo lực gia đình:

Khái niệm hành vi bạo hành gia đình là gì?

Định nghĩa về hành vi bạo hành gia đình được nêu tại khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 có nội dung như sau: Bạo hành gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây ra tổn hại hoặc có khả năng gây ra tổn hại về mặt thể chất, tinh thần, tình dục và kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.

Không chỉ những hành vi tác động vật lý trực tiếp giữa các thành viên trong gia đình với nhau mới được coi là bạo lực gia đình, việc làm gây tổn hại đến tinh thần, tình dục và kinh tế của những thành viên khác trong gia đình cũng có thể coi là bạo lực gia đình.

Nạn nhân bị bạo lực gia đình sẽ có những quyền gì?

Tại khoản 1 Điều 9 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình quy định về quyền của nạn nhân bạo hành gia đình như sau:

  • Nạn nhân có quyền yêu cầu cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền bảo vệ sức khỏe, danh dự, tính mạng, nhân phẩm cùng quyền và lợi ích hợp pháp có liên quan đến hành vi bạo lực gia đình.
  • Có quyền yêu cầu áp dụng những biện pháp bảo vệ và hỗ trợ để ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình.
  • Được bố trí, yêu cầu giữ bí mật nơi tạm lánh, các thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và gia đình của mình.

Được hỗ trợ tư vấn tâm lý, kỹ năng ứng phó với bạo hành gia đình, được trợ giúp pháp lý, xã hội cũng như cung cấp các dịch vụ y tế.

  • Có quyền yêu cầu người bạo lực bồi thường những tổn hại về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và khắc phục hậu quả do hành vi bạo lực gây ra cũng như bồi thường những thiệt hại về tài sản.
  • Được hướng dẫn thông tin về quyền, nghĩa vụ liên quan đến quá trình giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp giữa những thành viên trong gia đình và xử lý hành vi bạo lực gia đình.
  • Được quyền khiếu nại, khởi kiện hoặc tố cáo hành vi vi phạm về phòng, chống bạo lực gia đình cũng như những quyền khác liên quan.

Những hành vi nào bị coi là bạo hành gia đình

Những hành vi bị coi là bạo lực gia đình theo quy định pháp luật
Những hành vi bị coi là bạo lực gia đình theo quy định pháp luật

Điều 2 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2007 đã quy định các hành vi bạo lực gia đình bao gồm:

  • Hành hạ, đánh đập, ngược đãi, có hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng.
  • Hành vi lăng mạ, cố ý xúc phạm đến danh dự và nhân phẩm.
  • Cô lập, xua đuổi, gây áp lực thường xuyên đến tâm lý.
  • Hành vi ngăn cản người thực hiện quyền và nghĩa vụ trong quan hệ gia đình.
  • Hành vi cưỡng ép thực hiện quan hệ tình dục.
  • Hành vi cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn, gây cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ.
  • Chiếm đoạt, đập phá, huỷ hoại, cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung của thành viên gia đình.

Hành động cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng, kiểm soát thu nhập của thành viên trong gia đình với mục đích tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính.

  • Có hành vi buộc thành viên trong gia đình ra khỏi chỗ ở trái pháp luật

Nguyên nhân và hậu quả gây ra bạo lực gia đình là gì?

Những nguyên nhân và hậu quả do bạo hành gia đình gây ra
Những nguyên nhân và hậu quả do bạo hành gia đình gây ra

Nguyên nhân

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bạo hành gia đình. Nhìn chung, phần lớn nguyên nhân đều xuất phát từ những lý do  dưới đây:

  • Tệ nạn xã hội: Có khá nhiều trường hợp bạo lực gia đình về thể chất xảy ra do tệ nạn xã hội. Có thể nhắc đến nghiện hút, cờ bạc, rượu chè,…. dẫn tới mất kiểm soát hành vi và có hành vi bạo lực gia đình như hành hạ, đánh đập, ngược đãi, xúc phạm, chì chiết danh dự, nhân phẩm,…. của thành viên trong gia đình.
  • Kinh tế: Khi kinh tế gia đình khó khăn, nhiều người sẽ gặp phải áp lực, căng thẳng,…. và đây chính là nguyên nhân dẫn đến bạo lực gia đình. Tuy nhiên, không phải tất cả gia đình có kinh tế khó khăn và mức thu nhập thấp đều xảy ra hiện trạng bạo lực gia đình.
  • Nhận thức của mỗi người: Tại nhiều nơi vẫn còn tư tưởng trọng nam khinh nữ, bất bình đẳng giới và họ coi hành vi bạo lực gia đình là hiển nhiên trong cuộc sống. Chính những suy nghĩ này đã khiến bạo lực gia đình gia tăng, đặc biệt là bạo lực phụ nữ và trẻ em.

Hậu quả

Bạo hành gia đình để lại những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, không chỉ về thể xác, tinh thần của nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em:

  • Với nạn nhân bị bạo lực gia đình, họ sẽ bị ảnh hưởng sức khỏe, thậm chí mất mạng, cũng có nhiều trường hợp tinh thần không ổn định và kéo theo đó tăng tỷ lệ tự tử vì bị bạo lực.
  • Với người có hành vi bạo lực gia đình: Họ sẽ phá hỏng mối quan hệ giữa mình và những thành viên khác trong gia đình, sau mỗi hành vi bạo lực sẽ để lại tâm lý ám ảnh, ăn năn, hối lỗi và giày vò trong tâm lý mỗi người.
  • Với trẻ em là nạn nhân hoặc sống trong gia đình thường xuyên xảy bạo lực gia đình, tâm lý và sức khỏe của các bé sẽ không ổn định. Khi lớn lên, nhiều trường hợp sẽ bị ám ảnh, thậm chí có thể gây ra hành vi bạo lực tương tự như chúng đã được chứng kiến khi còn bé.

Hướng dẫn cách xử lý trường hợp bạo hành gia đình

Hướng dẫn cách xử lý khi xảy ra bạo lực gia đình 
Hướng dẫn cách xử lý khi xảy ra bạo lực gia đình

Người bị bạo lực gia đình cần phải làm những gì?

Để tự bảo vệ mình thì người bị bạo lực gia đình cần tránh xảy ra xích mích với người thường xuyên có hành vi này. Khi bạo hành gia đình xảy ra thường xuyên thì việc đầu tiên mà nạn nhân cần làm chính là bằng mọi cách tránh xảy ra xung đột với người thực hiện hành vi bạo lực.

Khi không thể tránh khỏi hành vi này, để được yêu cầu bảo vệ sức khỏe và tính mạng, người bị bạo lực hãy phải liên hệ ngay với những cơ quan có thẩm quyền bao gồm:

  • UBND cấp xã nơi xảy ra trường hợp bạo hành.
  • Cơ quan công an và đồn biên phòng nơi gần nhất xảy ra tình trạng bạo lực
  • Trường học nếu người bị bạo hành đang đi học.
  • Trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố, trưởng ban công tác mặt trận nơi xảy ra tình trạng bạo lực gia đình.
  • Người đứng đầu tổ chức chính trị – xã hội cấp xã, tại địa điểm xảy ra tình trạng bạo lực gia đình.
  • Những số điện thoại tổng đài cần ghi nhớ trong trường hợp khẩn cấp.

Người chứng kiến hành vi bạo lực gia đình cần làm gì?

Khi chứng kiến thấy hành vi bạo hành gia đình xảy ra, cá nhân cần phải báo tin, tố giác đến đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền ở trên. Đồng thời, họ cần phải tham gia bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực gia đình, những hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình tại nơi công cộng(theo căn cứ tại khoản 2 ĐIều 12 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình).

Bên cạnh đó, các thành viên khác trong gia đình cũng cần nhắc nhở người thân của mình phải tuân thủ quy định về phòng và chống bạo lực gia đình. Đồng thời, thành viên cũng cần đứng ra hòa giải mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên khác trong gia đình để phòng tránh việc bạo lực gia đình xảy ra. Nếu có hành vi bạo lực gia đình thì ngay lập tức phải yêu cầu người thực hiện chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật này.

Hành vì bạo lực gia đình sẽ bị xử lý như thế nào?

Quy định xử phạt đối với hành vi bạo lực gia đình mới nhất
Quy định xử phạt đối với hành vi bạo lực gia đình mới nhất

Xử phạt hành chính

Tại Điều 52 Nghị định 144/2021/NĐ-CP đã quy định hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình bị xử phạt như sau:

  • Phạt tiền từ 5.000.000 – 10.000.000 đồng đối với hành vi đánh đập, gây thương tích cho thành viên khác trong gia đình.
  • Phạt tiền từ 10.000.000 – 20.000.000 đồng đối những trường hợp vi phạm sau:
  • Dùng công cụ, vật dụng, phương tiện khác gây thương tích cho thành viên gia đình.
  • Không đưa nạn nhân bị bạo lực đi cấp cứu, điều trị nếu nạn nhân cần được đưa đi cấp cứu kịp thời, không chăm sóc nạn nhân trong quá trình điều trị chấn thương do bạo hành gia đình, trừ những trường hợp nạn nhân từ chối.
  • Biện pháp khắc phục:
  • Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân bị bạo hành có yêu cầu.
  • Buộc phải chi trả toàn bộ chi phí thăm, khám chữa bệnh cho nạn nhân nếu có.

Cùng với đó, Điều 53 Nghị định 144/2021/NĐ-CP đã quy định mức xử phạt hành chính đối với hành vi hành hạ, ngược đãi thành viên gia đình như sau:

  • Phạt tiền từ 10.000.000 – 20.000.000 đồng đối trường hợp vi phạm sau:
  • Đối xử tồi tệ với thành viên trong gia đình: bắt nhịn ăn uống, chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế họ vệ sinh cá nhân.
  • Bỏ mặc không chăm sóc thành viên gia đình là đối tượng người cao tuổi, khuyết tật, phụ nữ có thai, nuôi con nhỏ,…
  • Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân bị bạo hành có yêu cầu.

Xử lý kỷ luật

Quyết định xử phạt đối với đảng viên có hành vi bạo lực gia đình
Quyết định xử phạt đối với đảng viên có hành vi bạo lực gia đình

Điều 50 Quy định 69-QĐ/TW năm 2022 quy định Đảng viên có hành vi vi phạm về phòng, chống bạo lực gia đình sẽ bị xử lý kỷ luật như sau:

  • Người vi phạm bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách:
  • Hành vi sử dụng, truyền bá thông tin, hình ảnh, âm thanh và vật dụng kích động hoặc nhằm kích động bạo hành gia đình.
  • Ngăn cản những việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong mối quan hệ gia đình.
  • Thờ ơ, vô cảm hoặc hành động ngăn cản việc phát hiện, khai báo, xử lý hành vi bạo lực gia đình.
  • Kỷ luật vi phạm bằng hình thức cảnh cáo hoặc cách chức (nếu có chức vụ):
  • Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản riêng hoặc tài sản chung của gia đình.
  • Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, ép buộc đóng góp tài chính quá khả năng, kiểm soát thu nhập trong gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về tài chính.
  • Có hành vi buộc thành viên khác ra khỏi chỗ ở trái pháp luật.
  • Cưỡng bức, xúi giục, kích động, giúp sức cho người khác gây bạo lực gia đình.
  • Bao che, dung túng, không xử lý hoặc xử lý không đúng pháp luật đối với hành vi bạo hành gia đình.
  • Người vi phạm bị kỷ luật bằng hình thức khai trừ:
  • Hành vi trả thù, trù dập người phát hiện, thông báo, ngăn chặn hành vi bạo hành.
  • Hành hạ, đánh đập, cô lập, xua đuổi, ngược đãi hoặc có hành vi xâm hại đến sức khỏe, tính mạng, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm hoặc gây áp lực về tâm lý đối với thành viên khác trong gia đình hoặc người có công nuôi dưỡng mình.

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Người có hành vi bạo hành gia đình sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cái, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng được quy định theo Điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

  • Đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực, xâm phạm đến thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cái, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng thuộc một trong những trường hợp sau sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ lên đến 03 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng – 3 năm:
  • Thường xuyên khiến cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác và tinh thần.
  • Đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này những vẫn còn vi phạm.
  • Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây sẽ bị phạt tù từ 02 năm – 05 năm:
  • Đối với người dưới 16 tuổi, người già yếu, và phụ nữ mà biết là có thai.
  • Đối với người bị khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng và người mắc bệnh hiểm nghèo.

Lời kết

Bài viết trên đã tổng hợp đến bạn những thông tin liên quan đến hành vi bạo hành gia đình. Nếu bạn đang có khó khăn và cần được tư vấn về hôn nhân gia đình hay bất cứ vấn đề nào, thì hãy liên hệ Luật Đại Bàng để được đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý của chúng tôi hỗ trợ sớm nhất.