Trong xã hội hiện đại, an ninh là vấn đề của quốc gia và liên quan mật thiết đến tổ chức và cá nhân. Dù quan trọng nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu rõ an ninh là gì và vai trò trong pháp luật Việt Nam. Trong bài viết này, Luật Đại Bàng sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và dễ hiểu về khái niệm an ninh, các loại hình an ninh và vị trí của nó trong luật pháp hiện hành.
An ninh là gì?
An ninh là gì, đó là câu hỏi cơ bản nhưng mang ý nghĩa lớn trong bối cảnh hiện nay. An ninh được hiểu là trạng thái ổn định, trật tự và bình yên của xã hội và quốc gia. Đây là nền tảng thiết yếu giúp đất nước duy trì sự phát triển bền vững về chính trị, kinh tế, văn hóa và quốc phòng.
An ninh quốc gia bao gồm việc giữ gìn trật tự trong nước (an ninh đối nội) và mở rộng ra cả việc bảo vệ lợi ích quốc gia trên trường quốc tế (an ninh đối ngoại). Những lĩnh vực then chốt như chủ quyền, lãnh thổ, chế độ chính trị, độc lập dân tộc,… đều nằm trong phạm vi cần được bảo vệ một cách nghiêm ngặt.
Các hành vi có nguy cơ làm suy yếu nền an ninh quốc gia được xếp vào nhóm tội phạm đặc biệt nghiêm trọng theo luật hình sự. Đây là lý do vì sao mức xử phạt dành cho những hành vi xâm phạm an ninh luôn rất cao. Pháp luật đặt ra chế tài nghiêm khắc không chỉ để trừng phạt mà còn để răn đe, gìn giữ sự toàn vẹn và ổn định quốc gia.
An ninh quốc phòng là gì?
Quốc phòng là hệ thống các hoạt động tổ chức và triển khai biện pháp nhằm phòng vệ đất nước, ngăn ngừa và đẩy lùi các nguy cơ xâm lược từ bên ngoài. Cơ quan phụ trách cao nhất trong lĩnh vực này là Bộ Quốc phòng. Với nguyên tắc “toàn dân làm quốc phòng”, sức mạnh quân sự đến từ lực lượng vũ trang và từ tinh thần đoàn kết và ý chí tự cường của toàn dân tộc.
Trong luật pháp quốc tế, quyền phòng vệ chính đáng của một quốc gia được thừa nhận rộng rãi. Hiến chương Liên Hợp Quốc, Chương VII, Điều 51 khẳng định quyền tự vệ khi bị tấn công vũ trang. Trên thực tế, Việt Nam từng thực thi quyền này trong cuộc chiến phản công Khmer Đỏ năm 1979 nhằm bảo vệ chủ quyền đất nước.
An ninh được hiểu là trạng thái ổn định về chính trị, xã hội và là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Công tác bảo vệ an ninh Tổ quốc được đặt dưới sự phối hợp giữa lực lượng chuyên trách và toàn thể nhân dân. Trong đó, lực lượng an ninh nhân dân giữ vai trò nòng cốt trong việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi phá hoại, phản động, gây rối trật tự an toàn xã hội.
Khi quốc phòng và an ninh cùng phát triển bền vững, đất nước sẽ giữ được thế chủ động trong hòa bình, ổn định và phát triển. Dù là hai lĩnh vực có chức năng riêng, nhưng giữa chúng luôn tồn tại sự gắn kết, bổ trợ lẫn nhau vì mục tiêu chung: bảo vệ Tổ quốc và cuộc sống bình yên của nhân dân.
Lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia gồm những ai?
Hiểu đúng an ninh là gì không chỉ dừng lại ở khái niệm lý thuyết mà còn bao hàm cả vai trò của những lực lượng trực tiếp gìn giữ sự ổn định chính trị và trật tự xã hội. Tại Việt Nam, bảo vệ an ninh quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu được giao cho ba lực lượng nòng cốt: Công an nhân dân, Quân đội nhân dân và Dân quân tự vệ.
Công an nhân dân
Lực lượng Công an nhân dân là trụ cột quan trọng trong việc giữ gìn an ninh, trật tự trên phạm vi cả nước. Theo Luật Công an nhân dân năm 2018, nhiệm vụ của lực lượng này bao gồm phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh chống lại các hành vi xâm phạm an ninh quốc gia.
Công an nhân dân là lực lượng chuyên trách thực thi pháp luật trên mọi mặt trận: từ đấu tranh với tội phạm hình sự, tội phạm công nghệ cao, đến giữ vững an ninh chính trị nội bộ.
Quân đội nhân dân
Song hành cùng lực lượng công an, Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng vũ trang có vai trò then chốt trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Với tinh thần “Trung với Đảng, hiếu với dân”, quân đội luôn sẵn sàng chiến đấu vì độc lập dân tộc và sự bình yên của nhân dân. Không chỉ tham gia bảo vệ biên giới, biển đảo và lãnh thổ, quân đội còn hỗ trợ phòng chống thiên tai, tham gia cứu hộ, cứu nạn và góp phần giữ ổn định an ninh khu vực.
Dân quân tự vệ
Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, được tổ chức tại cơ sở. Họ đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương. Với sự am hiểu địa bàn và gắn bó chặt chẽ với cộng đồng, lực lượng này luôn chủ động tuần tra, theo dõi tình hình và phối hợp hiệu quả cùng các lực lượng chức năng để xử lý các vấn đề phát sinh.
Nguyên tắc hoạt động bảo vệ an ninh
Theo Điều 5 Luật An ninh quốc gia năm 2004, các hoạt động bảo vệ an ninh được thực hiện dựa trên những nguyên tắc cốt lõi nhằm đảm bảo hiệu quả toàn diện và bền vững.
- Mọi hoạt động phải tuân thủ tuyệt đối Hiến pháp và pháp luật, đồng thời bảo đảm quyền lợi hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và cá nhân.
- Hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia được đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng Cộng sản Việt Nam và sự quản lý thống nhất của Nhà nước.
- Cầu phải phối hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ giữ gìn an ninh với các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng và đối ngoại.
- Cần sớm phát hiện, phòng ngừa và kiên quyết làm thất bại mọi hành vi, âm mưu đe dọa đến an ninh quốc gia.
Chính sách định hướng an ninh theo Nghị quyết Đại hội XIII
Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ định hướng và giải pháp đảm bảo an ninh con người. Câu trả lời cho câu hỏi an ninh là gì không chỉ gói gọn trong khía cạnh bảo vệ mà còn mở rộng tới việc nâng cao chất lượng sống toàn diện.
- Cần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và ổn định. Song song với đó là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.
- Nhà nước chú trọng các chính sách tạo việc làm, hỗ trợ các nhóm yếu thế, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận bình đẳng các dịch vụ thiết yếu như y tế, giáo dục, nhà ở… Đồng thời, triển khai hiệu quả chương trình phát triển vùng sâu, vùng xa, giảm nghèo đa chiều và hạn chế bất bình đẳng xã hội.
- Nhà nước tôn trọng và bảo vệ quyền con người, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, đồng thời chú trọng phát triển nguồn nhân lực, nuôi dưỡng tài năng, và xây dựng con người toàn diện về đạo đức, trí tuệ, năng lực.
- An ninh con người không thể tách rời độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Giữ vững an ninh quốc gia đồng nghĩa với bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa, và tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định cho sự phát triển lâu dài của đất nước.
Lời kết
Luật Đại Bàng đã giúp bạn hiểu rõ an ninh là gì, cũng như vị trí then chốt của nó trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Trong trường hợp bạn đang gặp vướng mắc pháp lý hoặc cần hỗ trợ, tư vấn pháp luật, đội ngũ Luật Đại Bàng sẵn sàng đồng hành để mang đến giải pháp chuyên nghiệp.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam