Dịch Vụ Công Là Gì? Các Loại Dịch Vụ Công Tại Việt Nam

Dịch vụ công đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cơ bản, phục vụ nhu cầu thiết yếu và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ dịch vụ công là gì, đặc điểm ra sao và gồm những loại nào. Trong bài viết dưới đây, Luật Đại Bàng sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về khái niệm dịch vụ công là gì, các loại hình phổ biến tại Việt Nam hiện nay và những thông tin quan trọng liên quan đến pháp lý trong lĩnh vực này.

Dịch vụ công là gì?

Căn cứ vào Khoản 1 Điều 3 của Nghị định số 32/2019/NĐ-CP, dịch vụ công là các sản phẩm và dịch vụ thiết yếu đối với đời sống kinh tế – xã hội và cộng đồng dân cư, hoặc nhằm đảm bảo quốc phòng, an ninh, do Nhà nước tổ chức và thực hiện. Chúng bao gồm các lĩnh vực như giáo dục, y tế, giao thông vận tải, khoa học và công nghệ, tài nguyên và môi trường, tư pháp, cùng các lĩnh vực khác theo quy định của Chính phủ.

Dịch vụ công là gì? Dịch vụ thiết yếu với đời sống nhân dân do nhà nước thực hiện
Dịch vụ công là gì? Dịch vụ thiết yếu với đời sống nhân dân do nhà nước thực hiện

Một số đặc điểm cơ bản của dịch vụ công

Dưới đây là những đặc điểm cơ bản của dịch vụ công mà mọi tổ chức, cá nhân cần nắm rõ:

  • Dịch vụ công nhằm đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của xã hội, bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cơ bản của công dân, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và ổn định.
  • Dịch vụ công có thể do Nhà nước trực tiếp cung cấp hoặc ủy quyền cho tổ chức, cá nhân tư nhân thực hiện, nhưng luôn đảm bảo quyền lợi và lợi ích công cộng.
  • Kinh phí thực hiện dịch vụ công được cấp từ ngân sách nhà nước, bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, tùy thuộc vào cấp độ quản lý của dịch vụ.
  • Dịch vụ công không nhằm mục tiêu lợi nhuận mà phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, đảm bảo quyền lợi cơ bản của công dân
  • Dịch vụ công được cung cấp một cách công bằng, không phân biệt đối xử, đảm bảo mọi công dân đều có quyền tiếp cận và hưởng lợi từ các dịch vụ này.
Dịch vụ công với 5 đặc điểm cơ bản mọi người cần nắm rõ
Dịch vụ công với 5 đặc điểm cơ bản mọi người cần nắm rõ

3 loại dịch vụ công cơ bản tại Việt Nam

Tại Việt Nam, dịch vụ công được phân loại thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có mục tiêu và phạm vi thực hiện riêng, nhằm phục vụ lợi ích chung của xã hội và công dân:

1. Dịch vụ hành chính công

Dịch vụ hành chính công là các hoạt động do cơ quan nhà nước thực hiện nhằm đáp ứng yêu cầu của người dân và tổ chức trong việc thực thi pháp luật. Những dịch vụ này không nhằm mục tiêu lợi nhuận và thường liên quan đến việc cấp giấy phép, giấy chứng nhận, đăng ký, công chứng, thị thực, hộ tịch,… 

Đặc biệt, người dân không mua dịch vụ này theo quan hệ cung cầu trên thị trường, mà thông qua việc đóng lệ phí cho cơ quan hành chính nhà nước. Phần lệ phí này chủ yếu nhằm hỗ trợ ngân sách nhà nước và không mang tính chất bù đắp toàn bộ chi phí cung cấp dịch vụ.

Các loại hình dịch vụ công tại Việt Nam được quy định cụ thể
Các loại hình dịch vụ công tại Việt Nam được quy định cụ thể

2. Dịch vụ sự nghiệp công

Dịch vụ sự nghiệp công là các hoạt động cung cấp phúc lợi xã hội thiết yếu cho người dân như giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, khoa học và công nghệ. Nhà nước có thể trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội thực hiện những dịch vụ này. Xu hướng hiện nay là nhà nước chỉ thực hiện những dịch vụ công mà xã hội không thể hoặc không muốn làm còn lại sẽ chuyển giao cho khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội.

3. Dịch vụ công ích

Dịch vụ công ích là những hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ cơ bản và thiết yếu cho người dân và cộng đồng như vệ sinh môi trường, xử lý rác thải, cấp nước sạch, vận tải công cộng, phòng chống thiên tai,… Những dịch vụ này thường do doanh nghiệp nhà nước thực hiện, nhưng ở một số địa phương, khu vực tư nhân cũng tham gia cung cấp như vệ sinh môi trường, thu gom và vận chuyển rác thải ở một số đô thị nhỏ cung cấp nước sạch ở một số vùng nông thôn.

Danh sách các dịch vụ công tại Việt Nam hiện nay

Dưới đây là danh sách một số các dịch vụ công thiết yếu tại Việt Nam, được cung cấp qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia và các cơ quan nhà nước:

  1. Đăng ký, cấp giấy biển số xe, giấy phép lái xe tại địa phương.
  2. Dịch vụ chứng thực, cấp bản sao do cơ quan có thẩm quyền chứng nhận.
  3. Hỗ trợ điều chỉnh, cấp lại thông tin trên thẻ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội.
  4. Thủ tục giấy chứng nhận liên quan đến xuất xứ hàng hóa của doanh nghiệp.
  5. Đăng ký hoạt động khuyến mại của doanh nghiệp và các thủ tục liên quan.

Dịch vụ công có miễn phí hoàn toàn không? 

Dịch vụ công không phải lúc nào cũng miễn phí. Mặc dù nhiều dịch vụ công cộng được cung cấp để phục vụ lợi ích chung nhưng một số dịch vụ vẫn yêu cầu người sử dụng phải trả phí để chi trả cho các chi phí liên quan đến việc cung cấp dịch vụ.

Dịch vụ công hiện nay theo quy định sẽ không hoàn toàn miễn phí
Dịch vụ công hiện nay theo quy định sẽ không hoàn toàn miễn phí

Các thủ tục như đăng ký, cấp giấy phép kinh doanh, chứng nhận quyền sử dụng đất, định giá bất động sản, hay công chứng đều có phí dịch vụ tương ứng. Tuy nhiên, các mức phí này phải tuân theo quy định của pháp luật và phải được thông báo rõ ràng cho người sử dụng dịch vụ trước khi thu phí.

Hiểu rõ dịch vụ công là gì, đặc điểm và các loại hình dịch vụ công tại Việt Nam sẽ giúp cá nhân, tổ chức chủ động hơn trong việc tiếp cận, sử dụng và thực hiện các nghĩa vụ liên quan theo đúng quy định pháp luật. Nếu bạn có thắc mắc về dịch vụ công và các vấn đề khác, hãy liên hệ Luật Đại Bàng – đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật uy tín, chuyên nghiệp và tận tâm.