Quyền Khởi Kiện Vụ Án Hành Chính: Những Điều Cơ Bản Nhất

Khởi kiện vụ án hành chính là hành động tự cá nhân hoặc tổ chức hoặc thông qua người đại diện hợp pháp nộp đơn yêu cầu Tòa án xem xét tính hợp pháp của các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính do cá nhân hoặc tổ chức ban hành, thực hiện. Pháp luật quy định rõ về các đối tượng, trường hợp được phép khởi kiện hành chính, đồng thời hướng dẫn cụ thể về thời hạn, thẩm quyền và thủ tục nộp đơn khởi kiện. Hãy cùng Luật Đại Bàng tìm hiểu chi tiết về quyền khởi kiện vụ án hành chính qua bài viết dưới đây.

Những ai là người có quyền khởi kiện vụ án hành chính?

Quyền khởi kiện các vụ án hành chính theo quy định
Quyền khởi kiện các vụ án hành chính theo quy định

Theo quy định tại Điều 115 Luật Tố tụng hành chính 2015, quyền khởi kiện vụ án hành chính được xác định như sau:

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, hoặc quyết định kỷ luật buộc thôi việc nếu:

  • Không đồng ý với các quyết định hoặc hành vi đó.
  • Đã khiếu nại đến người có thẩm quyền nhưng không được giải quyết trong thời hạn luật định, hoặc đã được giải quyết nhưng không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện đối với quyết định giải quyết khiếu nại liên quan đến:

  • Quyết định xử lý các vụ việc cạnh tranh.
  • Quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước, trong trường hợp không đồng ý với các quyết định giải quyết này.

Cá nhân có quyền khởi kiện liên quan đến danh sách cử tri nếu:

  • Đã khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền nhưng không được giải quyết trong thời hạn luật định.
  • Khiếu nại đã được giải quyết nhưng cá nhân không đồng ý với kết quả giải quyết.

Thời hiệu khởi kiện của các vụ án hành chính theo quy định

Luật hành chính về thời hạn khởi kiện
Luật hành chính về thời hạn khởi kiện

Dựa theo quy định tại khoản 2, khoản 3, và khoản 4 của Điều 116 Luật Tố tụng hành chính 2015 (được bổ sung bởi khoản 7 Điều 2 của Luật Kiểm toán nhà nước sửa đổi năm 2019) về quyền khởi kiện vụ án hành chính, thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính được xác định như sau:

Thời hiệu khởi kiện trong từng trường hợp được quy định cụ thể

Dưới đây là thông tin chi tiết về thời hạn khởi kiện các vụ án hành chính theo từng trường hợp cụ thể như sau: 

  • Thời hạn 01 năm: Tính từ ngày cá nhân nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, hoặc quyết định kỷ luật buộc thôi việc. 
  • Thời hạn 30 ngày: Tính từ ngày cá nhân nhận được quyết định giải quyết khiếu nại liên quan đến quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh hoặc quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước. 
  • Trường hợp bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan: Nếu người khởi kiện không thể khởi kiện trong thời hạn nêu trên do gặp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, thời gian xảy ra các sự kiện này sẽ không được tính vào thời hiệu khởi kiện. 
  • Thời hạn về khiếu nại danh sách cử tri: Được tính từ ngày nhận thông báo kết quả giải quyết khiếu nại từ cơ quan lập danh sách cử tri hoặc khi kết thúc thời hạn giải quyết các khiếu nại mà không nhận được thông báo. Thời điểm cuối cùng để khởi kiện là trước ngày bầu cử 05 ngày.

Thời hiệu khởi kiện sau khi nhận được khiếu nại

Thời hiệu khởi kiện sau khi khiếu nại được quy định rõ ràng
Thời hiệu khởi kiện sau khi khiếu nại được quy định rõ ràng

Trong trường hợp người khởi kiện đã thực hiện việc khiếu nại theo đúng quy định pháp luật đến cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền giải quyết, thời hiệu khởi kiện được xác định như sau:

  • Thời hạn 01 năm: Tính từ ngày người khởi kiện nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc lần hai. 
  • Thời hạn 01 năm: Tính từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định mà cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền không giải quyết và không có văn bản trả lời người khiếu nại.

Thủ tục theo quy trình khởi kiện vụ án hành chính

Thủ tục theo quy định khi khởi kiện hành chính
Thủ tục theo quy định khi khởi kiện hành chính

Theo quy định tại Điều 117 của bộ Luật Tố tụng hành chính 2015, thủ tục khởi kiện vụ án hành chính được thực hiện như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện vụ án hành chính

Hồ sơ khởi kiện vụ án hành chính cần chuẩn bị bao gồm:

  1. Đơn khởi kiện (theo đúng mẫu quy định của pháp luật).
  2. Các tài liệu liên quan chứng minh yêu cầu của người khởi kiện.
  3. Bản chính quyết định hành chính hoặc chứng cứ liên quan đến hành vi hành chính bị khiếu kiện và các quyết định có liên quan.
  4. Giấy uỷ quyền (nếu người khởi kiện cử người đại diện pháp lý).
  5. Sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân (bản sao chứng thực của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền).
  6. Bản kê danh mục các tài liệu nộp kèm theo đơn khởi kiện (bao gồm cả bản chính và bản sao).
  7. Người khởi kiện vụ án phải nộp 1 bộ hồ sơ khởi kiện để Tòa án thông báo về việc khiếu kiện cho người bị kiện.
  8. Các giấy tờ, tài liệu khác có liên quan đến vụ án (nếu có).

Lưu ý: Đơn khởi kiện phải đảm bảo các nội dung chính sau:

  • Ngày, tháng, năm làm đơn.
  • Tòa án yêu cầu giải quyết của vụ án hành chính.
  • Tên và địa chỉ của người khởi kiện cũng như của người bị kiện.
  • Nội dung về quyết định hành chính, quyết định kỷ luật, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, hoặc tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính.
  • Nội dung quyết định giải quyết các khiếu nại (nếu có).
  • Các yêu cầu đề nghị Tòa án cần giải quyết.
  • Cam kết không khiếu nại đến người có chức năng thẩm quyền giải quyết khiếu nại.

Kèm theo đơn khởi kiện phải có các tài liệu chứng minh yêu cầu của người khởi kiện là hợp pháp và có căn cứ.

Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện

Người khởi kiện cần chuẩn bị và nộp giấy tờ theo yêu cầu
Người khởi kiện cần chuẩn bị và nộp giấy tờ theo yêu cầu

Người khởi kiện nộp đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng một trong các phương thức sau:

  • Nộp trực tiếp tại Tòa án.
  • Gửi qua bưu điện.
  • Gửi trực tuyến thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Bước 3: Xử lý đơn khởi kiện

Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án sẽ phân công một Thẩm phán để xem xét đơn khởi kiện.

Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ khi được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo, sau đó thực hiện một trong các thủ tục sau:

  • Yêu cầu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện nếu thiếu các nội dung theo quy định, trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được các thông báo từ Tòa án, và tiến hành thụ lý vụ án nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết.
  • Chuyển đơn đâm kiện đến Tòa án thẩm quyền giải quyết và thông báo cho người khởi kiện, nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của một cơ quan Tòa án khác.
  • Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu đơn thuộc một trong các trường hợp không được chấp nhận.

Bước 4: Nộp tiền tạm ứng cho án phí

Người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí trong vòng 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được các thông báo nộp tạm ứng án phí của Tòa án, trừ khi người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí (theo quy định tại Nghị quyết 326/2016 về mức thu, miễn, giảm,, nộp, quản lý và sử dụng các án phí, lệ phí của Tòa án).

Bước 5: Thụ lý vụ án

Sau khi nhận được biên lai nộp tạm ứng án phí trong thời hạn quy định, Tòa án sẽ thụ lý vụ án và tiến hành giải quyết. Thời hạn giải quyết vụ án là từ 04 đến 08 tháng. Kết quả giải quyết vụ án hành chính có thể là: Bản án hành chính sơ thẩm nếu vụ việc được đưa ra xét xử, hoặc Quyết định đình chỉ vụ án nếu thuộc trường hợp đình chỉ.

Bài viết trên được Luật Đại Bàng tổng hợp và chia sẻ với bạn đọc về quyền khởi kiện vụ án hành chính chi tiết và đầy đủ nhất. Quý khách nếu cần tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến dịch vụ luật sư chuyên về Hành chính, vui lòng liên hệ với Luật Đại Bàng qua Hotline:  0979923759 hoặc Email: contact.luatdaibang.com@gmail.com để được đội ngũ luật sư dày dặn kinh nghiệm của chúng tôi Tư Vấn Khiếu Nại Hành Chính và hỗ trợ chi tiết và nhanh chóng hơn.