Những Tiêu Chuẩn Không Được Đi Nghĩa Vụ Quân Sự Theo Năm 2025

Thực hiện nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm thiêng liêng của mọi công dân Việt Nam và bắt buộc phải thực hiện trong độ tuổi quy định. Tuy nhiên, không phải ai cũng đáp ứng đủ các tiêu chuẩn để thực hiện nghĩa vụ này. Trong bài viết sau đây, hãy cùng Luật Đại Bàng tìm hiểu về những tiêu chuẩn không được đi nghĩa vụ quân sự!

Nghĩa vụ quân sự là gì? Điều kiện cần để tham gia

Nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm quan trọng và đầy vinh dự của mọi công dân khi tham gia phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Theo Khoản 1, Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự số 78/2015/QH13, nghĩa vụ quân sự bao gồm hai hình thức là phục vụ tại ngũ hoặc phục vụ trong ngạch dự bị.

Căn cứ vào quy định này, tất cả công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, bất kể dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, nghề nghiệp hay trình độ học vấn, đều có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ quân sự theo luật định.

Nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm thiêng liêng của mọi công dân
Nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm thiêng liêng của mọi công dân

Để được gọi nhập ngũ, công dân phải đáp ứng các điều kiện cụ thể được nêu tại Điều 31 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, bao gồm:

  • Có lý lịch rõ ràng.
  • Tuân thủ nghiêm ngặt các chính sách, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
  • Đáp ứng tiêu chuẩn sức khỏe để phục vụ tại ngũ theo quy định.
  • Người phải đáp ứng những tiêu chuẩn về trình độ văn hóa.

Tổng hợp những tiêu chuẩn không được đi nghĩa vụ quân sự

Những công dân thuộc một trong các trường hợp sau đây thì sẽ không cần (hoặc không được) thực hiện nghĩa vụ quân sự:

Những trường hợp không cần và không được đi nghĩa vụ
Những trường hợp không cần và không được đi nghĩa vụ

Không đủ tiêu chuẩn tuyển quân

Các tiêu chuẩn tuyển chọn quân nhân được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo chất lượng lực lượng tham gia nghĩa vụ quân sự. Những trường hợp không đáp ứng các tiêu chuẩn này bao gồm:

Về độ tuổi: 

  • Công dân từ 18 đến 25 tuổi được xem xét tuyển chọn. 
  • Công dân nam đã tạm hoãn nghĩa vụ quân sự để hoàn thành một khóa đào tạo trình độ cao đẳng hoặc đại học sẽ được gọi nhập ngũ đến 27 tuổi.

Tiêu chuẩn chính trị:

  • Áp dụng theo Thông tư liên tịch 50/2016/TTLT-BQP-BCA ban hành ngày 15/4/2016.
  • Các vị trí trọng yếu, cơ mật như lực lượng Tiêu binh, Nghi lễ, Vệ binh, Kiểm soát quân sự chuyên nghiệp phải tuân theo tiêu chuẩn đặc thù do Bộ Quốc phòng quy định.

Tiêu chuẩn sức khỏe:

  • Chỉ tuyển công dân đạt sức khỏe loại 1, 2, 3 theo Thông tư liên tịch 16/2016/TTLT-BYT-BQP ngày 30/6/2016.
  • Các vị trí quan trọng như lực lượng Tiêu binh, Vệ binh phải đáp ứng tiêu chuẩn sức khỏe riêng biệt theo quy định của Bộ Quốc phòng.
  • Không gọi nhập ngũ công dân có sức khỏe loại 3 mắc tật khúc xạ nặng (cận thị trên 1,5 diop, viễn thị), nghiện ma túy, hoặc nhiễm HIV/AIDS.

Tiêu chuẩn văn hóa:

  • Công dân đạt trình độ văn hóa lớp 8 trở lên được ưu tiên tuyển chọn, từ cao xuống thấp.
  • Địa phương gặp khó khăn về chỉ tiêu giao quân có thể tuyển công dân trình độ văn hóa lớp 7 nếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
  • Ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, dân tộc thiểu số dưới 10.000 người, có thể tuyển tối đa 25% công dân trình độ tiểu học; phần còn lại phải đạt trình độ trung học cơ sở trở lên.

Công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời bình

Một số công dân được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự nếu thuộc các trường hợp sau:

  • Kết luận của Hội đồng khám sức khỏe xác định không đạt yêu cầu phục vụ tại ngũ.
  • Người phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không có khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; hoặc gia đình chịu thiệt hại nặng do thiên tai, tai nạn, dịch bệnh nguy hiểm, có xác nhận của cấp xã.
  • con của bệnh binh hoặc người nhiễm chất độc da cam suy giảm với khả năng lao động ở mức 61% đến 80%.
  • Thành viên trong gia đình có anh, chị hoặc em ruột đang thực hiện nghĩa vụ quân sự hoặc nghĩa vụ Công an nhân dân.
  • Người thuộc diện di dân và định cư tại xã đặc biệt khó khăn trong 3 năm đầu theo dự án phát triển kinh tế – xã hội do Nhà nước phê duyệt.
  • Thuộc cán bộ, công chức hay viên chức được điều động đến làm việc tại vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.
  • Bao gồm học sinh phổ thông, sinh viên đại học hệ chính quy, sinh viên cao đẳng hệ chính quy trong thời gian một khóa đào tạo.
  • Là thành viên thuộc dân quân thường trực.
Công nhân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ sẽ không phải đi nghĩa vụ
Công nhân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ sẽ không phải đi nghĩa vụ

Thuộc trường hợp miễn gọi nhập ngũ trong thời bình

Những công dân sẽ được miễn nghĩa vụ quân sự nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

  • Công dân thuộc trường hợp là con của liệt sĩ hoặc của thương binh hạng một.
  • Người có anh hoặc em trai là liệt sĩ.
  • Con của thương binh hạng hai hoặc là con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, hoặc con của người nhiễm chất độc da cam có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
  • Người làm việc trong ngành cơ yếu không phải là quân nhân hay thuộc lực lượng Công an nhân dân.
  • Cán bộ, công chức, viên chức hoặc thanh niên xung phong được cử đi công tác tại các vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn trong thời gian từ 24 tháng trở lên.

Được công nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tại ngũ trong thời bình

Công dân được xem là đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự nếu thuộc các trường hợp sau:

  • Là dân quân tự vệ nòng cốt đã thực hiện xong nhiệm vụ, trong đó ít nhất 12 tháng là dân quân tự vệ thường trực.
  • Hoàn thành 36 tháng liên tục tham gia Công an xã.
  • Cán bộ, công chức, viên chức hoặc sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên đã qua đào tạo và được phong quân hàm sĩ quan dự bị.
  • Thanh niên tình nguyện phục vụ tại đoàn kinh tế – quốc phòng từ 24 tháng trở lên theo Đề án do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
  • Công dân tham gia phục vụ trên tàu kiểm ngư trong thời gian ít nhất 24 tháng.

Trường hợp miễn hoặc không được đăng ký nghĩa vụ

Công dân thuộc các trường hợp sau không được đăng ký nghĩa vụ quân sự, đồng nghĩa với việc không thực hiện nghĩa vụ:

  • Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang thi hành các hình phạt hoặc đã thi hành xong nhưng chưa được xóa án tích.
  • Đang chịu các biện pháp giáo dục tại địa phương, trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục hoặc cơ sở cai nghiện bắt buộc.
  • Trường hợp đã bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.

Công dân thuộc các trường hợp sau sẽ được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự: người khuyết tật theo quy định của pháp luật, người mắc các bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần, hoặc bệnh mãn tính theo danh mục quy định.

Công dân là những người mắc bệnh theo quy định không cần đi nghĩa vụ
Công dân là những người mắc bệnh theo quy định không cần đi nghĩa vụ

Những câu hỏi liên quan về đi nghĩa vụ quân sự

Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về quyền lợi cũng như nghĩa vụ của mình, dưới đây là giải đáp một số câu hỏi phổ biến:

Giải đáp bao nhiêu tuổi hết nghĩa vụ quân sự?

Theo quy định thì đến hết 25 tuổi đối với những công dân không theo học đào tạo trình độ cao đẳng, đại học và hết 27 tuổi đối với công dân nam được hoãn nghĩa vụ quân sự do đang theo học một khóa đào tạo trình độ cao đẳng, đại học.

Nếu không đi nghĩa vụ quân sự đóng bao nhiêu tiền?

Các đối tượng trốn nghĩa vụ quân sự hoặc không thực hiện mà không có lý do chính đáng sẽ bị xử phạt như sau:

  • Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi không có mặt tại thời gian hoặc địa điểm tập trung theo lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do hợp pháp.
  • Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi gian dối để trốn tránh nghĩa vụ quân sự sau khi đã có kết quả khám sức khỏe và đủ điều kiện nhập ngũ theo quy định.
  • Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với hành vi không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, trừ các trường hợp được miễn, hoãn theo quy định.

Ngoài mức phạt tiền, những đối tượng vi phạm sẽ phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định.

Trốn nghĩa vụ quân sự sẽ bị phạt tiền và phải nhập ngũ theo quy định
Trốn nghĩa vụ quân sự sẽ bị phạt tiền và phải nhập ngũ theo quy định

Đi nghĩa vụ quân sự về được bao nhiêu tiền?

Từ ngày 1/7/2023, mức lương cơ sở đã được điều chỉnh lên 1,8 triệu đồng, vì vậy theo quy định tại Điều 7 Nghị định 27/2016/NĐ-CP về chế độ trợ cấp đối với hạ sĩ quan, binh sĩ xuất ngũ đã hoàn thành đủ 24 tháng phục vụ, các khoản trợ cấp được tính như sau:

  • Trợ cấp xuất ngũ 1 lần: 4 tháng x 1,8 triệu = 7,2 triệu.
  • Trợ cấp tạo việc làm: 6 tháng x 1,8 triệu = 10,8 triệu.
  • Trợ cấp bảo hiểm: 4 tháng x 1,8 triệu = 7,2 triệu.
  • Thanh toán ngày phép: 10 ngày phép x 65.000 đồng (tiền ăn cơ bản 1 ngày) = 650.000 đồng (đối với quân nhân không nghỉ phép trong suốt thời gian tại ngũ).

Tổng số tiền mà quân nhân xuất ngũ sẽ nhận là 25.850.000 đồng/người, đối với trường hợp hoàn thành đủ 24 tháng nghĩa vụ quân sự và không nghỉ phép.

Người bị cận có đi nghĩa vụ quân sự không?

Người bị cận thị vẫn có thể tham gia nghĩa vụ quân sự nếu độ cận của họ dưới 3 Diop và đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định.

Bị cận vẫn đi nghĩa vụ quân sự nếu cận dưới 3 Diop
Bị cận vẫn đi nghĩa vụ quân sự nếu cận dưới 3 Diop

Phía trên là thông tin chi tiết về những tiêu chuẩn không được đi nghĩa vụ quân sự. Như vậy, việc không đủ tiêu chuẩn để tham gia nghĩa vụ quân sự có thể do nhiều yếu tố như tuổi tác, sức khỏe, trình độ văn hóa hoặc các lý do khác được quy định cụ thể. Nếu bạn hoặc người thân đang cần tư vấn Pháp Luật, đừng ngần ngại liên hệ với Luật Đại Bàng tại website hoặc hotline 097 992 3759 để được hỗ trợ nhanh chóng!