Trong hoạt động đấu thầu, khái niệm “bảo lãnh dự thầu” thường khiến nhiều người bối rối khi phân biệt với “bảo đảm dự thầu.” Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về vấn đề bảo lãnh và cách phân biệt hai thuật ngữ trên. Đồng thời khám phá tầm quan trọng của quá trình này khi tham gia đấu thầu chuyên nghiệp.
Hiểu rõ bảo lãnh dự thầu và bảo đảm dự thầu
Trong lĩnh vực đấu thầu, hai thuật ngữ bảo lãnh và bảo đảm dự thầu thường được sử dụng nhưng không ít người dễ nhầm lẫn giữa chúng. Để hiểu rõ hơn, Luật Đại Bàng sẽ phân tích chi tiết về hai khái niệm này và so sánh điểm giống nhau cũng như khác biệt để giúp các bên tham gia đấu thầu áp dụng đúng quy định pháp luật.
Điểm giống nhau
- Mục đích chung: Cả hai đều nhằm đảm bảo trách nhiệm của nhà thầu hoặc nhà đầu tư trong quá trình đấu thầu, hạn chế tình trạng rút lui hoặc vi phạm cam kết.
- Phạm vi áp dụng: Thường được sử dụng trong các gói thầu lớn, bao gồm đấu thầu rộng rãi, hạn chế, hoặc chào hàng cạnh tranh đối với dịch vụ tư vấn, xây lắp, mua sắm hàng hóa.
- Thời điểm thực hiện: Cả bảo lãnh và bảo đảm dự thầu đều phải được nhà thầu thực hiện trước thời điểm đóng thầu theo yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.
Sự khác biệt
Mặc dù cả 2 khái niệm đều đảm bảo trách nhiệm của nhà thầu, nhưng vẫn có những điểm riêng như sau:
- Hình thức thực hiện: Bảo lãnh tham gia dự thầu thường thông qua ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng, trong khi bảo đảm dự thầu có thể thực hiện trực tiếp bằng cách đặt cọc hoặc ký quỹ.
- Thành phần tham gia: Bảo lãnh sẽ cần sự hỗ trợ từ ngân hàng, còn bảo đảm dự thầu không bắt buộc bên thứ ba.
- Mục đích sử dụng: Bảo lãnh sẽ phổ biến trong các gói thầu quy mô lớn, còn bảo đảm dự thầu áp dụng đa dạng hơn, bao gồm cả tư vấn và lựa chọn nhà đầu tư.
- Tính pháp lý: Bảo lãnh dự thầu thường có sự ràng buộc rõ ràng hơn nhờ vào cam kết của tổ chức tín dụng.
Ý nghĩa thực tiễn
Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa 2 khái niệm trên không chỉ giúp các bên tham gia đấu thầu tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn giảm thiểu rủi ro pháp lý và tài chính. Điều này góp phần xây dựng môi trường đấu thầu minh bạch và đáng tin cậy, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa nguồn lực và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án.
Bảo lãnh dự thầu đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của Bên mời thầu, giúp họ dễ dàng xử lý các vấn đề phát sinh nếu Nhà thầu hoặc Nhà đầu tư không thực hiện nghĩa vụ. Sở hữu bảo lãnh cung cấp thêm một phương án linh hoạt cho Bên mời thầu, cho phép yêu cầu Ngân hàng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh nếu Nhà thầu không tuân thủ cam kết. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và bảo đảm tính công bằng, minh bạch trong suốt quá trình đấu thầu.
Các loại hình cam kết trong hoạt động đấu thầu
Theo Luật Đấu thầu 2013, bảo lãnh tham gia dự thầu bao gồm ba hình thức: đặt cọc, ký quỹ và thư bảo lãnh từ tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng nước ngoài. Thông tư 11/2015/TT-BKHĐT yêu cầu nhà thầu thực hiện bảo đảm dự thầu trước thời điểm đóng thầu bằng đặt cọc hoặc thư bảo lãnh.
Đặt cọc có thể thực hiện bằng tiền mặt hoặc séc, trong khi thư bảo lãnh là cam kết của tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng. Bảo đảm dự thầu được phân thành hai nhóm:
- Bằng tài sản (đặt cọc, ký quỹ): yêu cầu tài sản cụ thể như tiền, kim loại quý, hoặc vật có giá trị khác.
- Bằng hành vi (bảo lãnh): không yêu cầu tài sản mà dựa vào cam kết của bên bảo lãnh.
Thêm vào đó, Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT cho phép sử dụng séc thay vì tiền mặt khi thực hiện bảo đảm dự thầu.
Giá trị và thời gian hiệu lực của bảo lãnh tham gia dự thầu
Giá trị bảo lãnh tham gia dự thầu được quy định trong hồ sơ mời thầu hoặc hồ sơ yêu cầu, tùy thuộc vào quy mô và tính chất của từng gói thầu hoặc dự án. Cụ thể, giá trị bảo lãnh dự thầu có thể dao động từ 1% đến 3% giá trị gói thầu đối với các hình thức đấu thầu rộng rãi, hạn chế, chào hàng cạnh tranh cho các dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc gói thầu hỗn hợp. Đối với việc lựa chọn nhà đầu tư, giá trị bảo lãnh sẽ dao động từ 0,5% đến 1,5% tổng mức đầu tư.
Về thời gian hiệu lực, sau khi đóng thầu, nếu Bên mời thầu yêu cầu gia hạn hồ sơ dự thầu, Nhà thầu hoặc Nhà đầu tư có thể chọn gia hạn hoặc từ chối. Việc gia hạn hay không gia hạn sẽ ảnh hưởng đến các hệ quả pháp lý liên quan. Thông thường, hồ sơ dự thầu có hiệu lực trong 30 ngày và thời gian hiệu lực của bảo lãnh tham gia dự thầu sẽ phụ thuộc vào yêu cầu gia hạn từ Bên mời thầu.
Các trường hợp áp dụng bảo đảm trong quá trình dự thầu
Bảo đảm dự thầu được quy định tại Điều 1, Khoản 1 Luật Đấu thầu 2013, áp dụng cho các hình thức đấu thầu như đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế và chào hàng cạnh tranh. Đấu thầu rộng rãi và hạn chế thường áp dụng cho các gói thầu lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, do đó cần bảo đảm dự thầu để đảm bảo sự nghiêm túc của các nhà thầu.
Chào hàng cạnh tranh, dù có giá trị nhỏ và hàng hóa dễ có sẵn trên thị trường, nhưng vẫn yêu cầu bảo đảm dự thầu để ngăn chặn tình trạng bỏ thầu hoặc không thực hiện nghĩa vụ sau khi trúng thầu, giúp bảo vệ quyền lợi của bên mời thầu.
Quy trình xử lý bảo lãnh dự thầu
Bảo lãnh tham gia dự thầu có thể được xử lý theo hai cách: hoàn trả hoặc tịch thu bảo lãnh, tùy thuộc vào các điều kiện và tình huống cụ thể trong quá trình đấu thầu.
- Hoàn trả bảo lãnh: Thường áp dụng khi Nhà thầu hoặc Nhà đầu tư không được lựa chọn trong thời gian quy định hoặc đã thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo đảm hợp đồng.
- Tịch thu bảo lãnh: Sẽ xảy ra nếu Nhà thầu hoặc Nhà đầu tư rút hồ sơ sau thời điểm đóng thầu, vi phạm các quy định pháp luật hoặc không thực hiện đúng các biện pháp bảo đảm hợp đồng.
Một số rủi ro liên quan
Các bên tham gia bảo lãnh dự thầu đều đối mặt với những rủi ro. Tất cả những yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến uy tín và khả năng tham gia các dự án trong tương lai.
- Đối với Ngân hàng, có thể gặp phải tình huống bảo lãnh vô hiệu hoặc tranh chấp phát sinh, tốn thời gian và chi phí để giải quyết.
- Đối với Bên nhận bảo lãnh, nếu có vi phạm hoặc không tuân thủ cam kết, có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường hoặc tham gia các vụ kiện liên quan.
Luật Đại Bàng cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn rõ ràng và chi tiết về các vấn đề pháp lý, đặc biệt là về bảo lãnh dự thầu. Nếu trong quá trình tiếp nhận thông tin, quý khách gặp phải bất kỳ sự nhầm lẫn nào hoặc có thắc mắc liên quan đến quá trình bảo lãnh, chúng tôi rất mong nhận được ý kiến phản hồi từ quý khách hàng. Luật Đại Bàng luôn sẵn sàng hỗ trợ và giải đáp mọi vướng mắc để quý khách hiểu rõ vấn đề và đảm bảo quyền lợi của mình.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam