Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Là Gì? Quy Định Mức Đóng Mới Nhất

Việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được xem là cách để chúng ta bảo vệ bản thân và gia đình nếu không may gặp khó khăn về sức khỏe hoặc thu nhập. Vậy khái niệm bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì? Có nên chọn đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hay không? Nên mua bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu để đảm bảo uy tín? Tất cả những nội dung này sẽ được chia sẻ chi tiết trong bài viết tổng hợp dưới đây.

Tìm hiểu tổng quan về bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?

Việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì? Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là một hình thức bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức, người tham gia bảo hiểm này sẽ được quyền lựa chọn mức đóng, hình thức đóng phù hợp với khả năng tài chính và thu nhập của mình.

Hình thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện 
Hình thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ cung cấp cho người tham gia quyền lợi về hưu trí và tử tuất khi không còn khả năng lao động. Dưới đây sẽ là một số quyền lợi đối với người tham gia vào BHXH tự nguyện.

Lợi ích nhận được khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?

Khi tìm hiểu về loại bảo hiểm này, nhiều người thắc mắc quyền lợi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì? Cụ thể như sau:

  1. Được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già nếu đủ điều kiện về tuổi và thời gian đóng BHXH. Mức lương hưu sẽ tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức bình quân thu nhập hàng tháng đóng BHXH.  
  2. Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong thời gian thụ hưởng lương hưu, được miễn phí hoặc giảm giá khi thăm khám chữa bệnh tại những cơ sở y tế công lập.
  3. Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí tham gia BHXH tự nguyện với mức hỗ trợ tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hàng tháng, theo mức chuẩn hộ nghèo tại khu vực nông thôn với thời gian tối đa 10 năm.
  4. Được hưởng trợ cấp mai táng, trợ cấp tử tuất khi chết. Người lo mai táng sẽ được nhận một khoản trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở theo tháng người tham gia BHXH chết. Thân nhân của người đóng BHXH sẽ nhận được một khoản trợ cấp tử tuất một lần, tính theo số năm tham gia BHXH, cứ mỗi năm tính sẽ bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập theo tháng đóng BHXH.
  5. Được BHXH một lần nếu không muốn tiếp tục tham gia, định cư ở nước ngoài hoặc mắc những căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Mức thụ hưởng được tính theo số năm đã tham gia, cứ mỗi năm được tính bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập theo tháng đóng BHXH.

Điều kiện để tham gia đóng bảo hiểm tự nguyện là gì?

Điều kiện cần có khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Điều kiện cần có khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?

Căn cứ tại Khoản 4, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người dân cần đáp ứng các điều kiện sau để tham gia BHXH tự nguyện: 

  • Đối tượng tham gia phải là công dân Việt Nam và đủ 15 tuổi trở lên.
  • Người tham gia không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
  • Có nhu cầu thực và có khả năng chi trả chi phí bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Vậy các cá nhân tự đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu? Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 Quyết định 595/QĐ-BHXH, người dân có thể mua BHXH tự nguyện tại cơ quan BHXH cấp huyện nơi mình cư trú (nơi tạm trú hoặc thường trú). Như vậy, bạn có thể dễ dàng đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại BHXH cấp huyện, nơi có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú, đại lý thu,…

Những đối tượng nào cần tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện?

Theo quy định pháp luật, những đối tượng có thể tham gia BHXH tự nguyện như sau:

  • Người lao động hiện đang làm việc theo hợp đồng lao động dưới 01 tháng.
  • Người hoạt động không chuyên trách tại các thôn/ấp/bản/sóc/làng/tổ dân phố/khu/ khu phố.
  • Người lao động hiện đang làm giúp việc cho gia đình.
  • Người tham gia vào những hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không được hưởng tiền lương.
  • Xã viên không hưởng lương, tiền công trong hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã.
  • Người nông dân và người lao động tự tạo công ăn việc làm.
  • Người lao động đã đủ điều kiện về độ tuổi nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian tham gia để hưởng lương hưu.
  • Người tham gia khác đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định

Các chế độ mới nhất của bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 4, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 đã quy định người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng quyền lợi với 02 chế độ hưu trí và tử tuất tương tự đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Những chế độ của bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định pháp luật
Những chế độ của bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định pháp luật

Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được thụ hưởng quyền lợi và các khoản tiền trợ cấp như sau: 

  • Được hưởng trợ cấp tiền lương hưu hàng tháng.
  • Nhận được tiền trợ cấp một lần.
  • Có tiền trợ cấp mai táng.
  • Có tiền trợ cấp tuất một lần.
  • Được hưởng quyền lợi về khám bệnh, chữa bệnh có bảo hiểm y tế.

Như vậy, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng ít quyền lợi hơn so với BHXH bắt buộc, sẽ không được hưởng những chế độ ốm đau, chế độ thai sản và chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên, hình thức đóng BHXH tự nguyện cũng sẽ mang lại những lợi ích nhất định cho người tham gia như sau: 

  • Phương thức và mức đóng BHXH tự nguyện linh hoạt hơn
  • Giúp những ai không đủ điều kiện tham gia BHXH bắt buộc có thể tiếp tục tham gia bảo hiểm để hưởng lương khi về tuổi già.

Quy định về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mới nhất

Căn cứ tại Điều 87, Luật bảo hiểm xã hội 2014 đã quy định chi tiết mức đóng BHXH tự nguyện cho người lao động như sau: Người lao động hàng tháng sẽ đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do mình lựa chọn vào quỹ hưu trí và tử tuất, mức thu nhập tháng dùng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất sẽ bằng mức chuẩn hộ nghèo tại khu vực nông thôn và cao nhất là bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Quy định mới nhất về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Quy định mới nhất về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện

Người tham gia đóng BHXH sẽ được chọn một trong những phương thức đóng sau đây:

  1. Đóng định kỳ: Hàng tháng, 03 tháng một lần, 06 tháng một lần, 12 tháng một lần hoặc đóng nhiều năm 1 lần với mức phí thấp hơn mức đóng hàng tháng (không vượt quá 5 năm/lần đóng).
  2. Đóng 1 lần cho các năm còn thiếu (không vượt quá 10 năm) để đủ điều kiện được hưởng lương hưu với mức cao hơn mức đóng hàng tháng theo quy định. 

Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng của người tham gia sẽ được tính theo công thức: Mức đóng = 22% x Mức thu nhập lựa chọn đóng BHXH tự nguyện – Mức Nhà nước hỗ trợ đóng. 

Trong đó, mức thu nhập lựa chọn đóng cho BHXH sẽ do người đóng tự chọn nhưng cần đảm bảo:

  • Mức đóng thấp nhất phải bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.
  • Và mức đóng cao nhất sẽ bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Quy định mức hưởng thụ bảo hiểm xã hội tự nguyện

Quy định về mức hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người tham gia
Quy định về mức hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người tham gia

Căn cứ theo quy định tại Chương 4, Luật bảo hiểm xã hội 2014 và những đổi mới trong Luật BHXH được sửa đổi năm 2024 mới đây, thụ mức hưởng BHXH tự nguyện như sau:

Mức hưởng đối với chế độ hưu trí

Người tham gia đóng BHXH tự nguyện sẽ được hưởng lương hưu khi có đủ thời gian đóng BHXH từ 20 năm trở nên và đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật: 

  • Năm 2024, độ tuổi nghỉ hưu đối với lao động nữ là 56 tuổi 4 tháng, đối với lao động nam là 61 tuổi. 
  • Nếu lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ số năm đóng BHXH thì có thể áp dụng cách đóng 1 lần cho các năm còn thiếu (tối đa là 10 năm) để được đủ điều kiện hưởng lương hưu. 

Quy định mức hưởng lương hưu hàng tháng

Căn cứ tại Điều 3 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức lương hưu hằng tháng sẽ được tính theo công thức sau:  Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng x Bình quân thu nhập hàng tháng đóng BHXH. 

Theo quy định, mức thụ hưởng lương hưu theo tháng bằng 45% mức bình quân thu nhập hàng tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm tham gia BHXH. Trong đó, đối với lao động nam là 20 năm và lao động nữ sẽ là 15 năm. Sau đó, cứ mỗi năm thì tỷ lệ thụ hưởng lương hưu sẽ được tính thêm 2% và mức tối đa bằng 75%. Như vậy, mức đóng BHXH tự nguyện càng cao thì mức hưởng lương hưu của người tham gia sẽ càng cao. 

Quy định mức hưởng khi rút BHXH 1 lần

Người tham gia BHXH tự nguyện đã đến tuổi về hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH theo quy định có thể lựa chọn rút BHXH 1 lần nếu đáp ứng đủ những điều kiện sau:

  1. Đủ độ tuổi về hưu theo quy định nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH để nhận lương hưu và không còn tiếp tục tham gia BHXH.
  2. Người tham gia BHXH tự nguyện ra nước ngoài định cư, mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng (theo quy định Bộ Y tế) có thể lựa chọn rút BHXH 1 lần từ sớm.
  3. Người lao động bình thường nếu chưa đủ 20 năm đóng BHXH và sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH có thể gửi yêu cầu rút BHXH 1 lần cho cơ quan BHXH.

Mức thụ hưởng khi rút BHXH 1 lần đối với đối tượng tham gia BHXH tự nguyện hưởng chế độ hưu trí sẽ được tính theo số năm đã đóng BHXH trước đó, cứ mỗi năm sẽ được tính như sau:

  1. 1,5 tháng mức bình quân thu nhập theo tháng đóng BHXH đối với những năm đóng trước năm 2014.
  2. 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH đối với những năm đóng từ năm 2014 trở đi. 

Mức hưởng BHXH tự nguyện đối với chế độ tử tuất

Mức hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với chế độ tử tuất
Mức hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với chế độ tử tuất

Người tham gia đóng BHXH tự nguyện sẽ được hưởng chế độ tử tuất theo quy định với 2 khoản tiền trợ cấp sau:

Trợ cấp mai táng

Người lo mai táng cho đối tượng đóng BHXH tự nguyện sau khi chết được nhận tiền trợ cấp mai táng theo quy định khi:

  • Người mất có thời hạn tham BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên hoặc đang được hưởng lương hưu theo quy định.
  • Mức hưởng trợ cấp mai táng sẽ bằng 10 lần mức lương cơ sở (ở thời điểm người tham gia bảo hiểm tự nguyện mất).

Trợ cấp tử tuất 1 lần

Trường hợp 1: Người đóng BHXH tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian tham gia BHXH bị chết, thân nhân của họ sẽ nhận được tiền trợ cấp 1 lần theo số năm đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính theo:

  • 1,5 tháng mức bình quân thu nhập theo tháng đóng BHXH (được đóng trước năm 2014).
  • 02 tháng mức bình quân thu nhập theo tháng đóng BHXH (được đóng từ năm 2014 trở đi).

Nếu đối tượng BHXH tự nguyện mất có thời gian tham gia BHXH chưa đủ 1 năm thì thân nhân của họ sẽ được nhận tiền trợ cấp bằng số tiền đã đóng BHXH nhưng tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập theo hàng tháng đóng BHXH.

Nếu người mất có cả thời gian tham gia cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện thì thân nhân của họ sẽ nhận về mức trợ cấp 1 lần tối thiểu bằng 03 tháng mức bình quân theo số tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.

Trường hợp 2: Người đóng BHXH tự nguyện đang thụ hưởng lương hưu mất thì thân nhân của họ sẽ được nhận số tiền trợ cấp 01 lần được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu.

  • Nếu người mất trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì mức hưởng trợ cấp được tính bằng 48 tháng lương hưu.
  • Nếu mất vào những tháng sau thì cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức tiền trợ cấp sẽ giảm đi 0,5 tháng lương hưu.

Lời kết

Hy vọng rằng, bài viết trên Luật Đại Bàng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm “bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?” Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào, cần được tư vấn về dịch vụ Luật bảo hiểm hay các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ ngay đến Luatdaibang.net để được chúng tôi hỗ trợ và tư vấn chi tiết nhất.   

Luật Đại Bàng chuyên cung cấp các dịch vụ về pháp lý hiện hành: luật Bảo hiểm, luật Dân sự, luật Hình sự,… cho cá nhân và tổ chức. Đội ngũ chuyên gia và luật sư của chúng tôi cam kết đồng hành cùng quý khách hàng.