Khoản 1 Điều 45 Luật Đầu Tư – Trách Nhiệm Của Nhà Đầu Tư

Trong hoạt động đầu tư, đặc biệt là các dự án sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc chuyển giao công nghệ, việc sử dụng máy móc, thiết bị và dây chuyền công nghệ giữ vai trò quyết định đến chất lượng, tiến độ và hiệu quả kinh doanh. Khoản 1 Điều 45 Luật Đầu tư 2020 quy định rõ trách nhiệm của nhà đầu tư trong việc bảo đảm chất lượng những yếu tố này. Bài viết dưới đây của Luật Đại Bàng sẽ phân tích sâu về quy định pháp lý, liên hệ văn bản chuyên ngành, cũng như đưa ra những lưu ý quan trọng cho nhà đầu tư.

Cơ sở pháp lý

• Luật Đầu tư 2020 (Luật số 61/2020/QH14, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021).
• Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007.
• Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006.
• Quyết định 18/2019/QĐ-TTg về nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.
• Các nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư, thương mại, hải quan.

Quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật Đầu tư

Khoản 1 Điều 45 Luật Đầu tư 2020 quy định: “Nhà đầu tư chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ để thực hiện dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.”

Đây là nghĩa vụ mang tính bắt buộc, đặt trách nhiệm trực tiếp lên nhà đầu tư, dù họ nhập khẩu, mua trong nước hay nhận chuyển giao công nghệ.

Phân tích pháp lý về nghĩa vụ của nhà đầu tư

Bảo đảm chất lượng máy móc, thiết bị

Theo quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007, mọi máy móc, thiết bị đưa vào dự án phải tuân thủ tiêu chuẩn công bố áp dụng và quy chuẩn kỹ thuật bắt buộc. Điều này có nghĩa:

• Máy móc mới sản xuất trong nước phải đạt tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hoặc tiêu chuẩn cơ sở phù hợp.
• Máy móc nhập khẩu phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam hoặc tiêu chuẩn tương đương quốc tế.

Nhà đầu tư cần có chứng nhận hợp quy, kiểm định an toàn trước khi đưa vào vận hành.

Bảo đảm chất lượng dây chuyền công nghệ

Theo Luật Chuyển giao công nghệ 2017, dây chuyền công nghệ chuyển giao phải:

• Không thuộc các danh mục bị cấm chuyển giao.
• Phù hợp với yêu cầu và quy định về bảo vệ môi trường.
• Có hồ sơ giải trình về quy trình công nghệ, thông số kỹ thuật.

Nếu dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, cần tuân thủ Quyết định 18/2019/QĐ-TTg, trong đó yêu cầu:

• Tuổi thiết bị <10 năm.
• Hiệu suất sử dụng còn ít nhất 85%.
• Tiêu hao năng lượng, nguyên liệu, vật liệu không vượt quá 15% so với thiết bị mới.

Trách nhiệm pháp lý

Việc “chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng” bao hàm:

• Trách nhiệm dân sự: bồi thường nếu thiết bị kém chất lượng gây thiệt hại cho đối tác, người lao động hoặc môi trường.
• Trách nhiệm hành chính: bị xử phạt nếu nhập khẩu, sử dụng thiết bị không đạt chuẩn theo quy định của Nghị định 128/2020/NĐ-CP (hải quan), Nghị định 119/2017/NĐ-CP (chất lượng sản phẩm).
• Trách nhiệm hình sự: nếu hành vi sử dụng thiết bị kém chất lượng gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định an toàn lao động, môi trường.

Ví dụ thực tiễn

Một doanh nghiệp FDI tại Bắc Ninh từng nhập khẩu dây chuyền sản xuất điện tử đã qua sử dụng từ Trung Quốc. Tuy nhiên, dây chuyền này không đạt yêu cầu về hiệu suất theo Quyết định 18/2019/QĐ-TTg. Kết quả là:

• Công ty bị từ chối thông quan.
• Phải tái xuất thiết bị về nước xuất khẩu, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.
• Bị xử phạt hành chính về hành vi nhập khẩu hàng hóa không đạt quy chuẩn.

Trường hợp trên cho thấy, nếu nhà đầu tư không thẩm định chất lượng thiết bị trước khi nhập khẩu, nguy cơ thiệt hại tài chính là rất lớn.

Các quy định pháp luật chuyên ngành

Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007

Điều 8 quy định tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa phải:

• Bảo đảm chất lượng phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn.
• Ghi nhãn hàng hóa đúng quy định.
• Chịu trách nhiệm trước pháp luật về chất lượng sản phẩm.

Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006

Các sản phẩm, hàng hóa, máy móc thuộc danh mục quản lý phải:

• Tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật bắt buộc.
• Được chứng nhận hợp quy.

Quyết định 18/2019/QĐ-TTg

Quy định rõ điều kiện nhập khẩu máy móc cũ: tuổi thiết bị, hiệu suất, tiêu hao năng lượng. Đây là văn bản quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý.

Hậu quả pháp lý nếu vi phạm

• Xử phạt hành chính:
  • Nhập khẩu máy móc, thiết bị không đạt chuẩn: phạt đến 200 triệu đồng theo Nghị định 128/2020/NĐ-CP.
  • Lưu thông sản phẩm, hàng hóa không phù hợp quy chuẩn: phạt đến 100 triệu đồng theo Nghị định 119/2017/NĐ-CP.
• Tịch thu, buộc tái xuất hoặc tiêu hủy thiết bị.
• Ảnh hưởng uy tín nhà đầu tư: bị ghi nhận vi phạm, ảnh hưởng đến việc xin chấp thuận dự án khác.

Khoản 1 Điều 45 Luật Đầu tư 2020 đặt ra trách nhiệm quan trọng cho nhà đầu tư trong việc bảo đảm chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ. Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố quyết định đến sự thành công của dự án.

Nếu bạn đang chuẩn bị nhập khẩu, lắp đặt hoặc thẩm định thiết bị cho dự án đầu tư, hãy liên hệ Luật Đại Bàng để được tư vấn pháp lý Luật Đầu tư chuyên sâu và hỗ trợ thủ tục đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.