Thi hành án dân sự chính là giai đoạn cuối cùng trong quá trình tố tụng, đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án được thực thi. Luật Thi hành án dân sự có vai trò quan trọng trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan. Trong bài viết sau đây, Luật Đại Bàng sẽ cung cấp đến bạn cái nhìn tổng quan về điều luật này cùng những thông tin quan trọng mới nhất.
Tìm hiểu chung về Luật Thi hành án dân sự
Luật Thi hành án dân sự sẽ điều chỉnh những vấn đề liên quan đến việc thi hành bản án, quyết định từ phía Tòa án đã có hiệu lực pháp luật đối với lĩnh vực dân sự, hành chính (phần tài sản), hình sự (phần dân sự), quyết định của Trọng tài thương mại và các quyết định khác theo quy định của pháp luật Việt Nam. Mục đích của điều luật này là đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức, góp phần ổn định trật tự xã hội.
Luật được ban hành lần đầu vào năm 2008 (Luật số 26/2008/QH12), đã được, sửa đổi, bổ sung nhiều lần. Trong đó, các lần sửa đổi quan trọng vào các năm 2014 (Luật số 64/2014/QH13) và năm 2022 (Luật số 03/2022/QH15) để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn, yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế. Các văn bản hợp nhất đã được ban hành để thuận tiện trong quá trình tra cứu và áp dụng pháp luật.
Luật này sẽ có những nội dung quan trọng như sau:
- Nguyên tắc, trình tự và thủ tục thi hành án.
- Chấp hành viên và hệ thống tổ chức thi hành án dân sự
- Quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án, người phải thi hành án và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
- Nhiệm vụ và quyền hạn của các cá nhân, cơ quan, tổ chức trong hoạt động thi hành án dân sự.
Những giai đoạn và thủ tục trong thi hành án dân sự
Theo quy định tại Luật này, quá trình thi hành án dân sự sẽ trải qua những giai đoạn chính như sau:
- Tiếp nhận và thụ lý yêu cầu thi hành án: Người được thi hành án hoặc người đại diện hợp pháp sẽ có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự thi hành án, quyết định. Cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của yêu cầu và thụ lý nếu đủ điều kiện.
- Chuẩn bị thi hành án: Cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành xác minh điều kiện thi hành án dân sự của người phải thi hành án, xác định tài sản để thi hành án và thông báo thi hành án cho các bên liên quan.
- Thi hành án: Giai đoạn này sẽ gồm các hoạt động như kê biên, thu hồi tài sản, tiền,… để thực hiện nghĩa vụ của người phải thi hành án dân sự. Sẽ có các biện pháp cưỡng chế thi hành án được quy định theo luật như kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, cấm xuất cảnh,…
- Kết thúc thi hành án: Quá trình thi hành án kết thúc khi nghĩa vụ của người phải thi hành án đã được thực hiện đầy đủ hoặc có căn cứ để chấm dứt thi hành án theo quy định của pháp luật.
Thủ tục quan trọng khi thi hành án dân sự theo pháp luật
Dưới đây là một số thủ tục quan trọng trong Luật Thi hành án dân sự mới hiện nay:
- Tự nguyện thi hành án: Nhà nước khuyến khích các bên có liên quan tự nguyện thi hành án. Nếu người phải thi hành án dân sự tự nguyện thực hiện nghĩa vụ thì quá trình thi hành án sẽ diễn ra nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
- Cưỡng chế thi hành án: Nếu người phải thi hành án không tự nguyện chịu trách nhiệm thi hành án thì cơ quan thi hành án dân sự sẽ áp dụng những biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật.
- Khiếu nại và tố cáo trong thi hành án dân sự: Các bên liên quan sẽ có quyền khiếu nại, tố cáo về những hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình thi hành án dân sự.
Quyền và nghĩa vụ của các bên khi Thi hành án dân sự
Quá trình thi hành án dân sự quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan để đảm bảo diễn ra công bằng, hiệu quả và minh bạch.
Người được thi hành án
- Quyền: Quyền yêu cầu thi hành án khi bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật; được viết thông tin chi tiết về tiến độ thi hành án; yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự áp dụng các biện pháp bảo đảm thi hành án; được nhận tiền và tài sản thi hành án; có quyền khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Chấp hành viên và những cá nhân, tổ chức liên quan. Theo quy định tại điều 7a Luật Thi hành án dân sự sửa đổi năm 2014, người được thi hành án sẽ có quyền tự mình hoặc ủy quyền cho người khác xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án dân sự.
- Nghĩa vụ: Cần cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin tài liệu liên quan đến việc thi hành án; chịu chi phí thi hành án, trừ các trường hợp được miễn, giảm; kịp thời thông báo cho cơ quan thi hành án về việc thay đổi địa chỉ, nơi cư trú, trụ sở,…
Người phải thi hành án
- Quyền: Được thông báo về những quyết định thi hành án; khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Chấp hành viên và những cá nhân, tổ chức có liên quan; yêu cầu xem xét miễn, giảm thi hành án nếu thuộc những trường hợp được pháp luật quy định.
- Nghĩa vụ: Tự nguyện thi hành án theo nội dung bản án được ban hành; kê khai trung thực, đầy đủ tài sản, thu nhập, tạo điều kiện để Chấp hành viên thực hiện nhiệm vụ, chịu những biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự theo quy định. Nếu không tự nguyện thi hành án có thể bị áp dụng những biện pháp cưỡng chế, thậm chí là bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, luật này còn quy định về quyền và nghĩa vụ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, như cá nhân có tài sản chung với người phải thi hành án dân sự, người đang giữ tài sản của người phải thi hành án. Họ có quyền được viết thông tin về việc thi hành án, có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến quá trình xử lý tài sản.
Cập nhật những điểm mới nhất về thi hành án dân sự
Luật này đã trải qua nhiều lần bổ sung, sửa đổi để hoàn thiện và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Luật Thi hành án dân sự sửa đổi năm 2014 (Luật số 64/2014/QH13) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự 2022 (Luật số 03/2022/QH15) đã đưa ra những điểm mới quan trọng.
- Về thẩm quyền thi hành án: Luật đã quy định rõ hơn về thẩm quyền của các cơ quan thi hành án dân sự, đặc biệt là giữa Cục thi hành án dân sự và Chi cục thi hành án dân sự để nâng cao hiệu quả quản lý, chỉ đạo điều hành.
- Về thủ tục thi hành án: Luật bổ sung và làm rõ những quy định trong thủ tục thi hành án, như thủ tục kê biên, định giá, đấu giá tài sản, thu hồi tài sản là tiền, tài sản thu lợi bất chính từ tội phạm, vật chứng,… Những quy định này được sửa đổi theo hướng chặt chẽ hơn, minh bạch hơn, nhằm hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo.
- Về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan: Luật bổ sung và sửa đổi một số quy định về quyền và nghĩa vụ của người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan để đảm bảo tốt hơn về quyền và lợi ích của các bên.
- Về trách nhiệm phối hợp: Luật quy định rõ hơn về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong quá trình phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự để nâng cao hiệu quả thi hành án.
- Về áp dụng công nghệ thông tin: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thi hành án dân sự, từ đó hiện đại hóa hoạt động thi hành án, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Luật Thi hành án dân sự là bộ phận quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam, góp phần đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Nếu bạn đang gặp phải vấn đề trong các vụ án hình sự, luật dân sự thì hãy liên hệ ngay đến đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm của Luật Đại Bàng – chúng tôi sẽ đưa ra hỗ trợ chi tiết và kịp thời nhất.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam