Trong bối cảnh tài nguyên rừng ngày càng bị suy giảm và biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, việc hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý và bảo vệ rừng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trước yêu cầu đó, Luật Lâm nghiệp năm 2017 đã được Quốc hội thông qua nhằm thay thế Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, với nhiều nội dung đổi mới mạnh mẽ và toàn diện. Cùng Luật Đại Bàng tìm hiểu chi tiết về bộ luật này ngay sau đây.
Luật Lâm nghiệp là gì?
Luật Lâm nghiệp là một văn bản pháp lý quan trọng được Quốc hội Việt Nam thông qua nhằm điều chỉnh và quản lý toàn diện các hoạt động liên quan đến bảo vệ, phát triển và sử dụng tài nguyên rừng, cũng như các sản phẩm từ rừng. Luật Lâm nghiệp năm 2017 được thông qua vào ngày 15 tháng 11 năm 2017 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2019. Văn bản này được ban hành để thay thế Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đồng thời bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý giá của đất nước.
Những nội dung chính quy định trong Luật Lâm nghiệp
Dưới đây là tóm tắt những nội dung cơ bản và điểm mới nổi bật của Luật Lâm Nghiệp 2017:
Mở rộng phạm vi điều chỉnh và xác định lâm nghiệp là một ngành kinh tế – xã hội quan trọng
Luật Lâm nghiệp 2017 không chỉ giới hạn ở việc bảo vệ và phát triển rừng như trước đây mà còn mở rộng phạm vi điều chỉnh sang các lĩnh vực như chế biến, thương mại lâm sản, nghiên cứu khó học, chuyển giao công nghệ và hợp tác quốc tế. Qua đó, luật đã xác định rõ lâm nghiệp là một ngành kinh tế – xã hội có tính liên kết chuỗi giá trị từ vải vệ, sử dụng rừng đến tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, luật cũng nhấn mạnh vai trò của ngành lâm nghiệp trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng đến phát triển bền vững.
Thống nhất quy hoạch bằng quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia
Trước đây quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng được chia làm bốn cấp gây ra sự chồng chéo và thiếu nhất quán trong thực hiện. Luật Lâm nghiệp 2017 đã thay thế bằng quy hoạch lâm nghiệp quốc gia thống nhất được quy định tại Khoản 2 Điều 11. Nội dung quy hoạch bao gồm việc định hướng phát triển 3 loại rừng, hệ thống hạ tầng lâm nghiệp, vùng nguyên liệu và thị trường tiêu thụ nhằm đảm bảo sự phù hợp với Luật Quy hoạch 2017 và đặc thù riêng của ngành.
Thay đổi trong quy định về quyền sở hữu rừng
Khác với Luật năm 2004 vốn chỉ công nhận Nhà nước là chủ sở hữu rừng, Luật Lâm nghiệp 2017 đã chính thức công nhận hai hình thức sở hữu: sở hữu toàn dân (do Nhà nước đại diện) và sở hữu của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng. Điều này mở đường cho việc công nhận quyền sở hữu rừng trồng đối với người trực tiếp đầu tư – một bước tiến quan trọng nhằm khuyến khích đầu tư và tạo động lực cho người dân, tổ chức tham gia vào ngành lâm nghiệp.
Khẳng định chủ trương giao đất, giao rừng cho người dân
Luật mới thể hiện quan điểm tiến bộ khi quy định rõ: Nhà nước đảm bảo giao đất, giao rừng cho cộng đồng dân cư và đồng bào dân tộc thiểu số sống phụ thuộc vào rừng. So với Luật Đất đai 2013 chỉ “tạo điều kiện” quy định này mang tính bắt buộc và thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn trong việc trao quyền và hỗ trợ sinh kế cho người dân gắn bó với rừng.
Siết chặt quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên
Luật Lâm nghiệp 2017 quy định rất nghiêm ngặt về việc chuyển đổi rừng tự nhiên sang mục đích khác. Trừ các trường hợp đặc biệt như dự án quan trọng quốc gia, quốc phòng – an ninh hay dự án cấp thiết được Chính phủ phê duyệt, việc chuyển đổi là không được phép. Đây là một bước đi nhằm bảo vệ nghiêm ngặt diện tích rừng tự nhiên còn lại góp phần duy trì đa dạng sinh học và giảm thiểu rủi ro môi trường.
Cụ thể hóa chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng
Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng từng được thực hiện theo Nghị định 99/2010/NĐ-CP nay đã được chính thức ghi nhận trong luật. Luật quy định rõ loại hình dịch vụ, đối tượng tham gia, cơ chế chi trả, quản lý và sử dụng nguồn tiền dịch vụ. Điều này giúp chuyển hướng chiến lược phát triển rừng từ khai thác gỗ sang phát triển các giá trị phi vật chất như hấp thụ carbon, điều tiết nước và bảo vệ cảnh quan – một hướng tiếp cận bền vững lâu dài.
Quy định rõ về chế biến và thương mại lâm sản
Luật Lâm nghiệp 2017 tạo hành lang pháp lý để thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến lâm sản. Chính sách khuyến mãi các hình thức liên kết giữa doanh nghiệp với chủ rừng nhằm hình thành vùng nguyên liệu ổn định, áp dụng công nghệ hiện đại, phát triển công nghiệp hỗ trợ và mở rộng thị trường tiêu thụ. Đây là bước đi nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm lâm nghiệp và hướng đến tăng trưởng xanh.
Tăng cường quản lý nhà nước và kiểm lâm
Luật Lâm nghiệp 2017 đã nhấn mạnh việc củng cố và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực lâm nghiệp, đặc biệt là vai trò của lực lượng kiểm lâm. Lực lượng kiểm lâm được giao trọng trách quan trọng trong việc tổ chức tuần tra, giám sát, kiểm tra, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến rừng và lâm sản.
Chính sách của nhà nước về hoạt động lâm nghiệp
Nhà nước thực hiện các chính sách đầu tư và huy động nguồn lực xã hội cho hoạt động lâm nghiệp, đồng thời gắn kết với các chính sách phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh. Nhà nước đảm bảo nguồn lực cho việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp. Ngoài ra, Nhà nước hỗ trợ việc quản lý, bảo vệ rừng sản xuất, phục hồi rừng, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện dịch vụ môi trường rừng, phát triển rừng gỗ lớn và chế biến, thương mại lâm sản.
Với nhiều đổi mới về quy hoạch, sở hữu rừng, chính sách giao đất – giao rừng và phát triển dịch vụ môi trường rừng, Luật Lâm nghiệp 2017 đã tạo nền tảng pháp lý rõ ràng, minh bạch và hiện đại cho ngành lâm nghiệp. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết về Luật Lâm nghiệp và những bộ luật khác hãy liên ngay với https://luatdaibang.net/. Đội ngũ chuyên gia luật sư dày dặn kinh nghiệm của chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam