Đồi Trụy Là Gì? Quy Định Xử Lý Vi Phạm Văn Hóa Phẩm Đồi Trụy 

Đồi trụy là gì? Văn hóa phẩm đồi trụy là gì? Nếu vượt quá giới hạn thuần phong mỹ tục và pháp luật, các nội dung này bị coi là vi phạm, người sản xuất, lưu hành phổ biến có thể bị xử phạt hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Bài viết của Luật Đại Bàng sẽ phân tích quy định pháp luật và cách phòng tránh rủi ro.

Đồi trụy là gì?

Theo nghĩa thông thường, “đồi trụy” mô tả tình trạng suy đồi đạo đức, lối sống và hành vi lệch chuẩn xã hội, đặc biệt liên quan đến vấn đề tình dục. Nội dung đồi trụy thường mang tính dung tục, phản cảm, chỉ nhằm kích thích bản năng tình dục một cách thô thiển, không mang lại giá trị nghệ thuật, giáo dục hay khoa học.

Dưới góc độ pháp luật Việt Nam, khái niệm “đồi trụy” không được định nghĩa thành một điều luật riêng, nhưng lại xuất hiện thường xuyên trong các văn bản liên quan đến tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy. Căn cứ khoản 4 Điều 3 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, văn hóa phẩm đồi trụy là sách, báo, tranh, ảnh, nhạc, phim và các hình thức khác có nội dung khiêu dâm, kích động dâm ô, loạn luân, bạo lực tình dục hoặc hành vi tình dục trái pháp luật, trái đạo đức xã hội. Điều này cho thấy, yếu tố “đồi trụy” trong pháp luật gắn liền với việc sản phẩm hay nội dung đó có tính chất phản cảm, vi phạm chuẩn mực xã hội và pháp lý.

Sản xuất, lưu hành văn hóa phẩm đồi trụy là vi phạm pháp luật
Sản xuất, lưu hành văn hóa phẩm đồi trụy là vi phạm pháp luật

Văn hóa phẩm đồi trụy là gì?

Văn hóa phẩm đồi trụy có thể tồn tại dưới nhiều hình thức, từ các sản phẩm in ấn truyền thống như sách, báo, tạp chí, cho tới các tệp phim, video, nhạc hoặc hình ảnh kỹ thuật số lan truyền trên Internet và mạng xã hội. Điểm chung của chúng là tập trung vào yếu tố tình dục một cách dung tục, không vì mục đích giáo dục hay nghệ thuật, mà nhằm kích thích bản năng con người một cách phản cảm.

Một điều cần lưu ý là không phải cứ có yếu tố tình dục là sẽ bị coi là đồi trụy. Ví dụ, các bộ phim giáo dục giới tính được sản xuất theo chuẩn mực và được cơ quan quản lý cấp phép sẽ không bị xếp vào nhóm văn hóa phẩm đồi trụy. Sự khác biệt nằm ở nội dung, mục đích thể hiện và tác động của sản phẩm đối với cộng đồng, đặc biệt là với người chưa thành niên.

Văn hóa phẩm đồi trụy tồn tại ở rất nhiều hình thức khác nhau 
Văn hóa phẩm đồi trụy tồn tại ở rất nhiều hình thức khác nhau

Các hành vi liên quan đến văn hóa phẩm đồi trụy bị cấm

Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) quy định rõ, người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán hoặc tàng trữ nhằm phổ biến văn hóa phẩm đồi trụy có thể bị xử lý hình sự. Mức phạt tù cơ bản từ 6 tháng đến 3 năm; nếu phạm tội có tổ chức, quy mô lớn, thu lợi bất chính hoặc gây ảnh hưởng xấu thì mức phạt có thể từ 3 đến 7 năm. Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, như phổ biến cho trẻ em hoặc gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, hình phạt có thể lên tới 15 năm tù.

Ngoài ra, pháp luật cũng xử lý ở mức hành chính đối với những hành vi chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi truyền đưa thông tin đồi trụy trên mạng có thể bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng. Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định phạt từ 5 đến 10 triệu đồng đối với hành vi lưu hành, phát tán văn hóa phẩm đồi trụy mà chưa tới mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tiêu chí phân biệt với sản phẩm giải trí hợp pháp

Việc phân biệt giữa văn hóa phẩm đồi trụy và sản phẩm giải trí hợp pháp cần dựa trên nhiều yếu tố. 

  • Thứ nhất là giấy phép: Sản phẩm hợp pháp luôn được cơ quan quản lý cấp phép phổ biến và kiểm duyệt nội dung. 
  • Thứ hai là mục đích sáng tạo: Một tác phẩm nghệ thuật hoặc giáo dục có thể chứa yếu tố tình dục nhưng mục tiêu là truyền tải thông điệp nhân văn hoặc cung cấp kiến thức, trong khi sản phẩm đồi trụy chỉ tập trung vào việc kích thích tình dục dung tục. 
  • Thứ ba là đối tượng hướng tới: Nội dung hợp pháp thường phân loại độ tuổi rõ ràng, trong khi nội dung đồi trụy thường bỏ qua yếu tố này, dẫn tới nguy cơ gây hại cho trẻ vị thành niên.

Tình huống thực tế và án lệ minh họa

Thực tế đã có nhiều vụ việc cho thấy tính nghiêm khắc của pháp luật trong xử lý các hành vi liên quan đến văn hóa phẩm đồi truỵ là gì? Chẳng hạn, một cá nhân đăng tải hàng trăm video khiêu dâm lên mạng xã hội và thu phí xem thông qua ví điện tử đã bị truy tố về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, với mức án 9 năm tù do hành vi có tổ chức và thu lợi bất chính lớn. 

Trong một trường hợp khác, chủ một tiệm Internet lưu trữ phim khiêu dâm trên máy chủ để khách truy cập đã bị phạt 15 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP.

Rủi ro pháp lý và hệ quả lâu dài

Hành vi vi phạm liên quan đến văn hóa phẩm đồi trụy không chỉ dẫn tới án phạt tù hoặc tiền, mà còn để lại hậu quả pháp lý lâu dài. Cá nhân có thể bị ghi vào lý lịch tư pháp, gây khó khăn khi xin việc, xin visa hoặc đi du học. Doanh nghiệp có thể mất giấy phép kinh doanh, chịu thiệt hại về uy tín và mất khách hàng. Trong thời đại thông tin lan truyền nhanh chóng, một hành vi vi phạm dù nhỏ cũng có thể bị phơi bày rộng rãi, gây tổn hại nghiêm trọng tới hình ảnh cá nhân và tổ chức.

Minh họa cho tình huống lan truyền nội dung nhạy cảm trên nền tảng internet
Minh họa cho tình huống lan truyền nội dung nhạy cảm trên nền tảng internet

Khuyến nghị phòng tránh vi phạm

Đối với cá nhân, cách phòng tránh đơn giản nhất là không tải, lưu trữ hoặc chia sẻ các nội dung nhạy cảm không rõ nguồn gốc. Hãy cẩn trọng khi nhận hoặc gửi đường link, đặc biệt qua mạng xã hội hoặc ứng dụng nhắn tin. 

Đối với doanh nghiệp, cần áp dụng hệ thống lọc nội dung, tuân thủ Luật An ninh mạng 2018 và thường xuyên đào tạo nhân viên về nhận diện nội dung vi phạm. Việc xây dựng môi trường thông tin lành mạnh không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là trách nhiệm xã hội. (Xem thêm: Tình huống nguy hiểm về an ninh mạng là gì)

Nội dung đồi trụy trên môi trường mạng là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm
Nội dung đồi trụy trên môi trường mạng là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm

Hiểu đúng đồi trụy là gì và văn hóa phẩm đồi trụy là gì là bước quan trọng để mỗi cá nhân, tổ chức tuân thủ pháp luật và bảo vệ thuần phong mỹ tục. Các quy định trong Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015, Nghị định 144/2021/NĐ-CP và Nghị định 15/2020/NĐ-CP đóng vai trò là hàng rào pháp lý ngăn chặn sự lan truyền của các sản phẩm và nội dung đồi trụy. Mỗi người cần chủ động trang bị kiến thức pháp luật, nhận diện rõ ràng ranh giới giữa giải trí hợp pháp và nội dung vi phạm, từ đó tránh những rủi ro không đáng có.

Để được tư vấn pháp luật chuyên sâu về các vấn đề pháp lý liên quan, cũng như bảo vệ quyền lợi trong những vụ việc cụ thể, bạn có thể liên hệ Luật Đại Bàng qua hotline 0979.923.759 hoặc truy cập website luatdaibang.net để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp.