Tảo Hôn Là Gì?  Quy Định Pháp Luật Về Hiện Tượng Tảo Hôn

Tảo hôn không còn là khái niệm xa lạ trong xã hội Việt Nam, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa và khu vực dân tộc thiểu số. Dù đã có nhiều chính sách can thiệp, tình trạng kết hôn khi chưa đủ tuổi theo quy định pháp luật vẫn diễn ra âm ỉ. Vậy tảo hôn là gì? Pháp luật Việt Nam quy định như thế nào về hành vi này? Luật Đại Bàng giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm tảo hôn, hậu quả pháp lý đi kèm về vấn đề này. 

Tảo hôn là gì và những điều cần biết?

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, tảo hôn được hiểu là hành vi kết hôn khi một hoặc cả hai bên chưa đạt độ tuổi hợp pháp theo quy định.

Cụ thể, pháp luật Việt Nam quy định độ tuổi kết hôn tối thiểu là 20 tuổi đối với nam và 18 tuổi đối với nữ. Do đó, các trường hợp sau đều được xem là tảo hôn:

  • Nam giới kết hôn khi chưa đủ 20 tuổi.
  • Nữ giới lấy chồng khi chưa tròn 18 tuổi.
  • Cả hai bên đều chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định.
Tảo hôn là kết hôn khi một hoặc cả hai chưa đủ tuổi hợp pháp
Tảo hôn là kết hôn khi một hoặc cả hai chưa đủ tuổi hợp pháp

Hậu quả pháp lý khi vi phạm quy định về tảo hôn là gì?

Dưới góc độ pháp luật, tảo hôn không phải chuyện “thuận tình là xong”. Hành vi này được quy định rõ ràng trong nhiều văn bản pháp luật, kèm theo đó là các hình thức xử lý nghiêm minh.

Xử phạt hành chính

Theo quy định tại Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, các hành vi liên quan đến tảo hôn có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt như sau:

  • Cá nhân tổ chức việc kết hôn cho người chưa đủ tuổi sẽ bị phạt từ 1 đến 3 triệu đồng.
  • Trong trường hợp vẫn tiếp tục duy trì quan hệ vợ chồng với người chưa đủ tuổi kết hôn, dù đã có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án, mức phạt có thể tăng lên từ 3 đến 5 triệu đồng.

Trách nhiệm hình sự

Hành vi tổ chức tảo hôn không dừng lại ở xử phạt hành chính nếu có tính chất tái phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng.

Cụ thể, theo Điều 183 Bộ luật Hình sự năm 2015, người tổ chức kết hôn cho người chưa đến tuổi kết hôn, sau khi đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi này, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hình phạt áp dụng bao gồm phạt tiền từ 10 đến 30 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ lên đến 2 năm.

Hành vi tổ chức tảo hôn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Hành vi tổ chức tảo hôn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Điều kiện và trường hợp được pháp luật thừa nhận tảo hôn là gì?

Theo khoản 2 Điều 11 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, dù kết hôn trái pháp luật bao gồm cả tảo hôn, quan hệ vợ chồng vẫn có thể được công nhận nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện nhất định.

  • Khi Tòa án giải quyết yêu cầu hủy hôn nhân trái pháp luật, nếu cả hai bên đã đủ điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 và có nguyện vọng xác nhận quan hệ hôn nhân, thì quan hệ này sẽ được công nhận.
  • Quan hệ vợ chồng có hiệu lực kể từ thời điểm cả hai đủ điều kiện kết hôn.
  • Điều kiện kết hôn gồm: nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên.
  • Việc kết hôn phải do cả hai bên tự nguyện quyết định và không mất năng lực hành vi dân sự.

Ngoài ra, việc kết hôn không được thuộc các trường hợp bị pháp luật nghiêm cấm. Các trường hợp này gồm kết hôn giả tạo, tảo hôn, cưỡng ép hoặc lừa dối kết hôn. Cũng không được kết hôn trong trường hợp hôn nhân cận huyết thống hoặc các mối quan hệ bị cấm theo pháp luật.

Cơ quan có quyền hủy bỏ kết hôn trái pháp luật

Khoản 2 Điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định rõ về quyền yêu cầu Tòa án hủy kết hôn trái pháp luật do tảo hôn. 

Cá nhân và tổ chức có thẩm quyền bao gồm cha, mẹ, người giám hộ hoặc đại diện hợp pháp của người tham gia tảo hôn. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước về gia đình và trẻ em cũng được trao quyền khởi kiện trong trường hợp này. Ngoài ra, Hội Liên hiệp Phụ nữ cũng có thẩm quyền tham gia bảo vệ quyền lợi, yêu cầu Tòa án hủy bỏ những cuộc hôn nhân không đúng quy định pháp luật.

Cơ quan có quyền hủy bỏ kết hôn trái pháp luật
Cơ quan có quyền hủy bỏ kết hôn trái pháp luật

Những hệ lụy thực tiền của tảo hôn là gì?

Tảo hôn một trong những hành vi bị cấm theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Qua đó có thể thấy được tính nghiêm trong của hành vi này về nhiều mặt trong cuộc sống như:

Về sức khỏe

Việc kết hôn khi còn quá trẻ, đặc biệt là ở các bé gái dưới 15 tuổi, tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe đáng lo ngại. Tỷ lệ tử vong khi mang thai và sinh nở ở nhóm này cao hơn đáng kể so với phụ nữ trưởng thành. Trẻ em sinh ra từ những bà mẹ chưa đủ tuổi hôn nhân thường gặp các vấn đề về thể chất như nhẹ cân, dị tật bẩm sinh hoặc tử vong sơ sinh. Ngoài ra, tảo hôn còn kéo theo nguy cơ các bệnh di truyền do hôn nhân cận huyết thống, đe dọa sức khỏe thế hệ tương lai.

Về mặt tinh thần

Kết hôn sớm khiến trẻ em phải chịu đựng áp lực, trách nhiệm gia đình trước tuổi trưởng thành. Các em mất đi quyền được sống đúng với lứa tuổi, không còn cơ hội tận hưởng tuổi thơ qua các hoạt động vui chơi, giải trí hay trải nghiệm văn hóa nghệ thuật. Thay vào đó là gánh nặng tâm lý về vai trò làm vợ, làm chồng và trách nhiệm nuôi dưỡng con cái, dễ dẫn đến stress…

Kết hôn sớm mang đến gánh nặng tâm lý
Kết hôn sớm mang đến gánh nặng tâm lý

Về môi trường giáo dục

Tảo hôn thường đồng nghĩa với việc trẻ phải bỏ học giữa chừng, từ bỏ con đường học vấn và sự phát triển toàn diện. Điều này gây ra sự mất mát lớn về kiến thức xã hội, làm giảm khả năng hội nhập và phát triển năng lực cá nhân. Thiếu nền tảng giáo dục vững chắc cũng khiến trẻ dễ rơi vào tình trạng bấp bênh về kinh tế và khó có thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn của đói nghèo và thiếu hiểu biết.

Tảo hôn là gì và những hệ luỵ không lường của hành vi này đã được Luật Đại Bàng cập nhật chi tiết cho quý đọc giả. Nếu bạn đang cần tư vấn hôn nhân gia đình hay các vấn đề pháp lý liên quan đến thuế, doanh nghiệp, hãy liên hệ ngay qua website luatdaibang.net. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả. Hãy để Luật Đại Bàng là người bạn đồng hành tin cậy, giúp bạn vượt qua mọi thử thách pháp lý một cách dễ dàng.