Không Có Giấy Kết Hôn Có Ly Hôn Được Không? Cập Nhật

Trong thực tế, nhiều cặp đôi chung sống như vợ chồng nhưng chưa từng đăng ký kết hôn hoặc làm mất giấy đăng ký kết hôn nên khi mối quan hệ tan vỡ, họ băn khoăn không có giấy kết hôn có ly hôn được không. Đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến việc pháp luật có công nhận quan hệ hôn nhân của họ hay không. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014 và các quy định pháp luật hiện hành để giúp bạn có câu trả lời chính xác.

Khái niệm kết hôn hợp pháp và giấy chứng nhận kết hôn

Theo Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:

  • Việc kết hôn phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền (thường là UBND cấp xã).
  • Sau khi hoàn tất thủ tục, hai bên nam nữ được cấp Giấy chứng nhận kết hôn, văn bản duy nhất xác nhận quan hệ vợ chồng hợp pháp.

Như vậy, chỉ khi có giấy chứng nhận kết hôn thì quan hệ hôn nhân mới được pháp luật công nhận và bảo hộ.

Lưu ý chỉ khi có giấy chứng nhận kết hôn thì hôn nhân mới được công nhận
Lưu ý chỉ khi có giấy chứng nhận kết hôn thì hôn nhân mới được công nhận

Không có giấy kết hôn có ly hôn được không?

Câu trả lời tùy thuộc vào từng trường hợp:

1. Trường hợp chưa từng đăng ký kết hôn

Nếu hai bên nam nữ chỉ chung sống với nhau như vợ chồng mà chưa đăng ký kết hôn, thì theo pháp luật:

  • Quan hệ của họ không được công nhận là hôn nhân hợp pháp.
  • Do đó, không thể làm thủ tục “ly hôn” theo Tòa án, bởi thực chất không có quan hệ hôn nhân để mà chấm dứt.

Thay vào đó, khi muốn chấm dứt quan hệ, họ chỉ cần tự nguyện dừng việc chung sống, không cần xin Tòa án giải quyết.

Tuy nhiên, nếu trong thời gian chung sống có con chung, tài sản chung, thì Tòa án vẫn giải quyết:

  • Về con: quyền nuôi dưỡng, cấp dưỡng, chăm sóc được áp dụng như với cha mẹ hợp pháp (Điều 15, 16 Luật HNGĐ 2014).
  • Về tài sản: chia theo công sức đóng góp hoặc theo thỏa thuận.

2. Trường hợp đã đăng ký kết hôn nhưng mất giấy kết hôn

Nếu hai vợ chồng đã đăng ký kết hôn hợp pháp, nhưng vì lý do nào đó bị mất giấy chứng nhận kết hôn thì vẫn được quyền ly hôn.

Trong quá trình nộp hồ sơ ly hôn, người yêu cầu chỉ cần:

  • Xin cấp bản sao trích lục giấy chứng nhận kết hôn tại UBND nơi đăng ký kết hôn.
  • Trường hợp sổ hộ tịch gốc còn lưu thì UBND sẽ cấp lại; nếu mất sổ gốc thì cần làm thủ tục đăng ký lại kết hôn trước khi tiến hành ly hôn.

Như vậy, việc mất giấy không làm mất đi giá trị pháp lý của hôn nhân.

Căn cứ pháp luật liên quan

  • Điều 9 Luật HNGĐ 2014: kết hôn phải đăng ký, nếu không sẽ không có giá trị pháp lý.
  • Điều 14 Luật HNGĐ 2014: nam nữ sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ chồng.
  • Điều 53 Luật HNGĐ 2014: khi giải quyết ly hôn mà không có giấy chứng nhận kết hôn, Tòa án trả lại đơn.

Hướng xử lý thực tế khi không có giấy kết hôn

Trường hợp 1: Chưa đăng ký kết hôn

  • Không thể nộp đơn ly hôn, vì Tòa án không thụ lý.
  • Nếu có tranh chấp con chung, tài sản chung thì nộp đơn yêu cầu Tòa án giải quyết theo tranh chấp dân sự.

Trường hợp 2: Đã đăng ký kết hôn nhưng mất giấy

Đã đăng ký kết hôn nhưng mất giấy thì cần xin lại trích lục
Đã đăng ký kết hôn nhưng mất giấy thì cần xin lại trích lục
  • Đến UBND cấp xã nơi đã đăng ký kết hôn xin trích lục bản sao giấy chứng nhận kết hôn.
  • Nếu mất sổ hộ tịch gốc, cần làm thủ tục đăng ký lại kết hôn.
  • Sau đó, chuẩn bị hồ sơ ly hôn gồm:
    • Đơn xin ly hôn (theo mẫu Tòa án).
    • Bản sao giấy chứng nhận kết hôn (hoặc bản sao sau khi đăng ký lại).
    • Giấy khai sinh của con (nếu có).
    • Giấy tờ chứng minh tài sản chung (nếu yêu cầu chia).

Lưu ý quan trọng

  • Nếu chưa đăng ký kết hôn mà vẫn nộp đơn ly hôn, Tòa án sẽ trả lại đơn.
  • Người chung sống không đăng ký kết hôn nhưng có con chung vẫn có đầy đủ quyền và nghĩa vụ của cha mẹ.
  • Khi chia tài sản, Tòa án xét theo công sức đóng góp, không mặc định chia đôi như vợ chồng hợp pháp.
  • Nếu chỉ mất giấy kết hôn, cần khẩn trương xin cấp lại để tránh gián đoạn thủ tục ly hôn.
Lưu ý không có giấy kết hôn thì không thể ly hôn
Lưu ý không có giấy kết hôn thì không thể ly hôn

Tóm lại, không có giấy kết hôn thì không thể ly hôn vì pháp luật không công nhận quan hệ hôn nhân chưa đăng ký. Trong trường hợp đã đăng ký nhưng bị mất giấy, người có nhu cầu ly hôn cần xin trích lục hoặc đăng ký lại kết hôn trước khi làm thủ tục.

Việc nắm rõ quy định này sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, tránh rơi vào tình trạng nộp đơn ly hôn nhưng bị Tòa án trả lại. Nếu bạn cần hỗ trợ thủ tục xin cấp lại giấy kết hôn hoặc hồ sơ ly hôn trọn gói, hãy liên hệ Luật Đại Bàng để được tư vấn chi tiết.