Vi Phạm Chế Độ Hôn Nhân Một Vợ Một Chồng – Hình Thức Xử Lý

Chế độ hôn nhân một vợ một chồng là nguyên tắc cơ bản được ghi nhận trong Điều 17 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Đây là nền tảng để xây dựng gia đình tiến bộ, bình đẳng và bền vững. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều trường hợp vẫn vi phạm nguyên tắc này, gây ra tranh chấp, tổn hại đến hạnh phúc gia đình và trật tự xã hội. Vậy vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng sẽ bị xử lý ra sao? Bài viết dưới đây của Luật Đại Bàng sẽ phân tích toàn diện về tội danh, mức phạt hành chính và cách hiểu thế nào là “chung sống như vợ chồng” theo pháp luật hiện hành.

Cập nhật tội vi phạm chế độ một vợ một chồng theo Bộ luật Hình sự

Căn cứ pháp lý

Điều 182 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định: “Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác, hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự.”

Hình phạt cụ thể

  • Khung 1: Cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.
  • Khung 2: Nếu gây hậu quả nghiêm trọng (ví dụ làm tan vỡ hạnh phúc gia đình, khiến vợ/chồng ly hôn, gây ảnh hưởng đến quyền lợi con cái) thì mức phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Như vậy, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng có thể dẫn tới truy cứu trách nhiệm hình sự, không chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính nếu gây hậu quả nặng nề.

Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng có thể dẫn tới truy cứu trách nhiệm hình sự
Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng có thể dẫn tới truy cứu trách nhiệm hình sự

Mức phạt hành chính hành vi vi phạm chế độ một vợ một chồng hiện nay

Nếu hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt hành chính theo Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP của Chính phủ.

Hành vi bị xử phạt

  • Đang có vợ hoặc có chồng mà kết hôn với người khác.
  • Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ.
  • Đang có vợ hoặc có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác.
  • Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ đang có chồng, có vợ.

Mức xử phạt

Phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm nêu trên. Điểm cần lưu ý là, nếu đã bị xử phạt hành chính mà vẫn tái phạm, hoặc hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, thì có thể chuyển hóa thành trách nhiệm hình sự theo Điều 182 Bộ luật Hình sự.

Lưu ý đang có vợ hoặc có chồng mà kết hôn với người khác sẽ bị xử phạt
Lưu ý đang có vợ hoặc có chồng mà kết hôn với người khác sẽ bị xử phạt

Thế nào là “chung sống như vợ chồng”?

Đây là khái niệm thường gây tranh cãi trong thực tiễn. Pháp luật không đưa ra định nghĩa cụ thể, nhưng dựa vào nhiều văn bản hướng dẫn và thực tiễn xét xử, có thể hiểu: “Chung sống như vợ chồng” là việc nam và nữ tổ chức cuộc sống chung, gắn bó tình cảm, sinh hoạt như vợ chồng, có thể có con chung, được gia đình, xã hội coi như vợ chồng, nhưng không đăng ký kết hôn theo đúng quy định.

Các yếu tố chứng minh có thể bao gồm:

  • Cùng sinh hoạt, ăn ở chung, chia sẻ kinh tế, tài sản.
  • Có con chung và được thừa nhận.
  • Xung quanh (gia đình, hàng xóm, cơ quan, địa phương) xác nhận mối quan hệ này tồn tại như quan hệ hôn nhân.

Trong nhiều vụ án, Tòa án dựa vào lời khai, giấy tờ, hộ khẩu, hình ảnh, clip, lời chứng của nhân chứng để xác định hành vi có “chung sống như vợ chồng” hay không.

Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng không chỉ là hành vi trái đạo đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị phạt hành chính từ 3 – 5 triệu đồng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù đến 3 năm. Người dân cần ý thức rõ nguyên tắc một vợ một chồng để bảo vệ hạnh phúc gia đình, sự ổn định của xã hội.

Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng là hành vi trái đạo đức xã hội
Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng là hành vi trái đạo đức xã hội

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp rắc rối pháp lý liên quan đến hôn nhân – gia đình, hãy liên hệ Luật Đại Bàng để được tư vấn thủ tục ly hôn, hỗ trợ bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả.