Vàng Phú Cường: Chuyển Lậu Hơn 425 Triệu USD Qua Biên Giới

TAND Hà Nội vừa mở phiên tòa xét xử ông Nguyễn Ngọc Phương, Giám đốc Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường, về tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” và “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng”. Vụ án liên quan đến việc chuyển lậu tổng cộng 425,1 triệu USD (gần 9.500 tỷ đồng) qua biên giới. Bài viết dưới đây của Luật Đại Bàng phân tích các khía cạnh pháp lý của vụ án nghiêm trọng này.

Diễn biến chính của vụ án chuyển lậu tiền tệ qua biên giới

Theo cáo trạng công bố tại TAND Hà Nội, ông Nguyễn Ngọc Phương (46 tuổi), Giám đốc Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường, bị VKSND Tối cao truy tố với hai tội danh nghiêm trọng: “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” và “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.

Vụ án còn có 12 đồng phạm khác, trong đó đáng chú ý có Đinh Thị Diệu Thúy bị truy tố về tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” và “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Ngoài ra, 3 cựu cán bộ ngân hàng cũng bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.

Hệ thống doanh nghiệp trong và ngoài nước

Cơ quan điều tra xác định, trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2018, ông Phương đã xây dựng một hệ thống doanh nghiệp phức tạp bao gồm:

• 7 doanh nghiệp tại Việt Nam: Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường, Công ty TNHH DPC Hà Nội, Công ty Cổ phần Giá Diệp, Công ty Cổ phần Quốc Tế Lăng Nguyên, Công ty TNHH chuyển giao khoa học và công nghệ quốc tế DPC, Công ty Cổ phần đầu tư thương mại Aqua-com, Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển dự án Đông Đô.
  
• 3 công ty tại Hong Kong: Louis Alliance Company Limited, International Trading HongKong Limited, Global Trading Service Limited.
  

Sự kết nối giữa các doanh nghiệp này tạo thành một mạng lưới có thể thực hiện các giao dịch tài chính xuyên quốc gia mà không cần đến hoạt động kinh doanh thực tế.

Phương thức chuyển tiền trái phép ra nước ngoài

Phương thức hoạt động của đường dây này được đánh giá là khá tinh vi, được chia thành các bước cụ thể:

Lập hồ sơ khống để vay vốn ngân hàng

Để có nguồn tiền chuyển ra nước ngoài, ông chủ Vàng Phú Cường đã chỉ đạo nhân viên lập khống các hợp đồng nhập khẩu hàng hóa giữa 7 doanh nghiệp trong nước với 3 doanh nghiệp ở Hong Kong. Ngoài ra, các công ty trong hệ thống còn lập hợp đồng mua bán hàng hóa giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau.

Mục đích của việc này là nhằm hợp thức hóa hồ sơ vay vốn ngân hàng, hồ sơ thanh toán quốc tế, từ đó tạo cơ sở pháp lý để chuyển tiền ra nước ngoài một cách có vẻ hợp pháp.

Quy trình chuyển tiền qua biên giới

Tiền từ các khoản vay được chuyển ra nước ngoài thông qua 3 ngân hàng lớn trong nước, rồi đổ vào tài khoản của 3 công ty ở Hong Kong thông qua các hợp đồng nhập khẩu khống đã chuẩn bị từ trước.

Để hợp thức hóa hồ sơ nhập khẩu, một trong các đồng phạm còn làm giả hồ sơ hải quan nộp cho ngân hàng. Điều này nhằm giải ngân và thanh toán quốc tế với số tiền còn lại theo mỗi hợp đồng nhập khẩu hoặc tạm nhập tái xuất.

Theo cáo trạng, nhóm của ông Phương đã thực hiện 148 lượt chuyển tiền ra nước ngoài thông qua 3 ngân hàng trong nước với tổng số tiền hơn 214,1 triệu USD (tương đương hơn 4.719 tỷ đồng).

Chuyển tiền từ nước ngoài vào Việt Nam

Ngoài việc chuyển tiền ra nước ngoài, ông Phương còn bị cáo buộc chuyển trái phép tiền từ nước ngoài vào Việt Nam. Phương thức chính là sử dụng 3 doanh nghiệp ở Hong Kong để chuyển tiền về tài khoản cá nhân của vợ chồng Phương và một số công ty của Phương ở trong nước. Sau đó, tiền được rút ra dưới dạng ngoại tệ, quy đổi sang VNĐ để trả nợ vay ngân hàng và phục vụ các nhu cầu cá nhân khác.

Tổng số tiền chuyển về các tài khoản ngoại tệ ở trong nước được xác định là 212 triệu USD (hơn 4.773 tỷ đồng).

Vai trò của các đối tượng trong vụ án

Theo cáo trạng, ông Nguyễn Ngọc Phương giữ vai trò “chủ mưu, cầm đầu”, trực tiếp thực hiện và chỉ đạo các đồng phạm phối hợp tính toán số tiền cần vay trong mỗi hợp đồng tín dụng, số tiền cần chuyển ra nước ngoài. Từ đó, nhóm bị cáo cân đối lập khống hồ sơ vay vốn, hồ sơ giải ngân, thanh toán quốc tế, chuyển tiền ra nước ngoài.

Các đồng phạm được phân công nhiệm vụ cụ thể:

• Một số người làm việc trực tiếp với cán bộ ngân hàng để làm hồ sơ vay vốn, giải ngân
• Người khác phụ trách lên phương án lập khống hồ sơ để chuyển tiền ra nước ngoài
• Có người chuyên làm giả hồ sơ hải quan nộp cho ngân hàng

Liên quan đến cán bộ ngân hàng

Vụ án này còn liên quan đến 3 cựu cán bộ ngân hàng:

1. Ông Vũ Tiến Sơn, nguyên Giám đốc Agribank chi nhánh Tây Hồ, bị cáo buộc đã chỉ đạo nhân viên dùng 3 công ty để ký 7 hợp đồng tín dụng không có tài sản bảo đảm để vay vốn Agribank chi nhánh Tây Hồ trong giai đoạn 2015-2017. Ông Sơn biết rõ phương án vay vốn không khả thi, báo cáo thẩm định có nhiều sai sót nhưng vẫn đồng ý cấp tín dụng, giải ngân.
   
2. Hoàng Thị Mai Vân, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp – Agribank chi nhánh Tây Hồ, bị cáo buộc đã không kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ, đầy đủ của hồ sơ vay vốn, giải ngân theo đúng trách nhiệm.
   
3. Phạm Đức Mạnh, nguyên cán bộ tín dụng, được giao thẩm định khoản vay nhưng không thu thập thông tin cần thiết về khách hàng, không rà soát để đánh giá tính đầy đủ, hợp pháp của hồ sơ vay vốn.
   

Hành vi của ba cựu cán bộ ngân hàng này bị cáo buộc đã gây thiệt hại cho Agribank chi nhánh Tây Hồ hơn 42 tỷ đồng, trong đó nợ gốc 33,8 tỷ đồng, còn lại là lãi.

Phân tích pháp lý về hành vi phạm tội

Tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới

Theo quy định của pháp luật, hành vi vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới với số lượng đặc biệt lớn như trong vụ án này (425,1 triệu USD, tương đương gần 9.500 tỷ đồng) là vi phạm nghiêm trọng quy định về quản lý ngoại hối.

Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” với khung hình phạt cao nhất có thể lên đến 10 năm tù đối với trường hợp phạm tội có tổ chức hoặc tái phạm nguy hiểm, số tiền vận chuyển trái phép từ 5 tỷ đồng trở lên.

Tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng

Đối với tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, Điều 206 Bộ luật Hình sự quy định hình phạt có thể lên đến 20 năm tù đối với trường hợp gây thiệt hại từ 5 tỷ đồng trở lên.

Hành vi của các bị cáo trong vụ án này không chỉ vi phạm nghiêm trọng các quy định về quản lý ngoại hối mà còn ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ quốc gia, gây thiệt hại lớn cho hệ thống ngân hàng.

Vụ án Vàng Phú Cường là một trường hợp điển hình về việc lợi dụng kẽ hở trong quy định pháp luật về quản lý ngoại hối để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Với số tiền chuyển lậu lên đến 425,1 triệu USD (gần 9.500 tỷ đồng), đây là một trong những vụ án kinh tế nghiêm trọng nhất trong thời gian gần đây.

Để được tư vấn chi tiết về các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động chuyển tiền quốc tế, quy định về quản lý ngoại hối và các vấn đề pháp lý khác, quý vị có thể liên hệ với đội ngũ luật sư của Luật Đại Bàng để được hỗ trợ kịp thời và chuyên nghiệp.