Thương Binh Là Gì? Quyền Lợi, Điều Kiện, Chế Độ Đãi Ngộ Mới

Thương binh là những người hùng thầm lặng, đã hy sinh một phần sức khỏe để bảo vệ Tổ quốc. Những chính sách ưu đãi dành cho thương binh và thân nhân vừa thể hiện lòng tri ân của thế hệ sau, vừa đảm bảo quyền lợi thiết thực cho họ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ ràng về thương binh là gì, điều kiện hưởng chế độ bệnh binh và vợ của thương binh được hưởng chế độ gì theo quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam.

Thương binh là gì?

Theo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng 2020 (Pháp lệnh số 02/2020/UBTVQH14), thương binh là những người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân hoặc Công an nhân dân, bị thương trong các tình huống sau, dẫn đến suy giảm khả năng lao động từ 21% trở lên:

• Chiến đấu hoặc trực tiếp phục vụ chiến đấu.
• Bị địch bắt, tra tấn nhưng vẫn kiên cường, để lại thương tích thực thể.
• Thực hiện nhiệm vụ quốc tế, đấu tranh chống tội phạm hoặc cứu người, cứu tài sản.
• Làm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh ở địa bàn đặc biệt khó khăn hoặc tham gia huấn luyện chiến đấu, diễn tập nguy hiểm.

Những người này được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận thương binh và Huy hiệu thương binh. Thương binh được chia thành 4 hạng dựa trên tỷ lệ tổn thương cơ thể:

• Hạng 1/4: Tỷ lệ tổn thương từ 81% trở lên (nặng nhất).
• Hạng 2/4:  Tỷ lệ tổn thương từ 61% đến 80%.
• Hạng 3/4: Tỷ lệ tổn thương từ 41% đến 60%.
• Hạng 4/4: Tỷ lệ tổn thương từ 21% đến 40% (nhẹ nhất).

Ngoài ra, những người không thuộc lực lượng quân đội hoặc công an nhưng bị thương trong các trường hợp tương tự cũng có thể được hưởng chính sách như thương binh nếu được công nhận bởi cơ quan có thẩm quyền.

Bệnh binh là gì? Điều kiện hưởng chế độ bệnh binh

Bệnh binh là một đối tượng khác biệt so với thương binh, nhưng thường được nhắc đến cùng vì đều thuộc nhóm người có công với cách mạng. Theo Điều 26 Pháp lệnh 02/2020/UBTVQH14, bệnh binh là:

• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ trong Quân đội nhân dân hoặc Công an nhân dân.
• Bị mắc bệnh dẫn đến tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên khi thực hiện nhiệm vụ cấp bách, nguy hiểm như: Chiến đấu, chữa cháy, chống khủng bố, cứu hộ, cứu nạn hoặc ứng phó thảm họa thiên tai,…
• Không đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí và đã thôi phục vụ trong lực lượng quân đội hoặc công an.

Bên cạnh đó, điều kiện cụ thể để được công nhận bệnh binh bao gồm:

• Thực hiện nhiệm vụ nguy hiểm: Các nhiệm vụ như đấu tranh bảo vệ lãnh thổ, bắt giữ tội phạm hoặc cứu hộ phải được xác nhận bằng kế hoạch công tác, quyết định phân công hoặc giấy xác nhận từ đơn vị quản lý.
• Tỷ lệ tổn thương cơ thể: Phải được Hội đồng giám định y khoa có thẩm quyền xác định tỷ lệ tổn thương từ 61% trở lên.
• Hồ sơ bệnh án: Cần có hồ sơ bệnh án hoặc phiếu khám sức khỏe định kỳ xác nhận tình trạng bệnh liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ nguy hiểm.

Thời điểm hưởng chế độ bệnh binh được tính từ khi Hội đồng giám định y khoa kết luận về tỷ lệ tổn thương, không phải từ thời điểm mắc bệnh hay ra quyết định hưởng chế độ.

Chế độ đãi ngộ dành cho thương binh

Thương binh được hưởng nhiều chính sách ưu đãi nhằm đảm bảo cuộc sống và tri ân công lao. Theo Điều 24 và 25 Pháp lệnh 02/2020/UBTVQH14, các chế độ bao gồm:

Trợ cấp và phụ cấp hàng tháng

Mức trợ cấp phụ thuộc vào tỷ lệ tổn thương cơ thể. Từ ngày 1/7/2023, theo Nghị định 55/2023/NĐ-CP, các mức trợ cấp cụ thể như sau:

• 41% – 50%: 2.145.000 đồng/tháng.
• 51% – 60%: 2.673.000 đồng/tháng.
• 61% – 70%: 3.406.000 đồng/tháng.
• 71% – 80%: 3.927.000 đồng/tháng.
• 81% – 90%: 4.700.000 đồng/tháng.
• 91% – 100%: 5.235.000 đồng/tháng.
• Phụ cấp đặc biệt (dành cho thương binh từ 81% có bệnh nặng): 2.055.000 đồng/tháng.

Bảo hiểm y tế

Thương binh và thân nhân (cha mẹ, vợ/chồng, con từ 6 đến dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi còn đi học hoặc khuyết tật nặng) được cấp bảo hiểm y tế. Xem thêm về Luật Bảo hiểm xã hội để hiểu chi tiết.

Điều dưỡng phục hồi sức khỏe

Thương binh được điều dưỡng 2 năm/lần; nếu tỷ lệ tổn thương từ 81% trở lên, được điều dưỡng hằng năm.

Hỗ trợ nhà ở và đất đai

• Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất khi được giao đất ở, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc mua nhà thuộc sở hữu của Nhà nước.
• Hỗ trợ cải thiện nhà ở dựa trên hoàn cảnh và công lao.

Ưu tiên vay vốn, giao đất

Ngoài ra, thương binh còn được ưu tiên vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh và giao/thuê đất, mặt nước để phát triển kinh tế.

Miễn giảm thuế

Theo quy định của pháp luật hiện hành, thương binh được miễn hoặc giảm các loại thuế liên quan.

Vợ của thương bị được hưởng chế độ gì?

Thân nhân của thương binh, đặc biệt là vợ, được hưởng nhiều quyền lợi nhằm hỗ trợ cuộc sống và giảm bớt gánh nặng. Theo Điều 25 Pháp lệnh 02/2020/UBTVQH14, các chế độ dành cho vợ của thương binh bao gồm:

Bảo hiểm y tế

Vợ của thương binh có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên được cấp bảo hiểm y tế miễn phí, đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh.

Trợ cấp tuất hàng tháng

• Nếu thương binh có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên qua đời, vợ đủ tuổi nghỉ hưu (theo Điều 169 Bộ luật Lao động) được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, mức 911.000 đồng/tháng (tính đến 1/7/2023).
• Nếu vợ sống cô đơn, không nơi nương tựa, mức trợ cấp tăng thêm, bao gồm trợ cấp tuất nuôi dưỡng, tổng cộng 2.210.000 đồng/tháng.

Trợ cấp một lần

Khi thương binh qua đời, vợ được nhận trợ cấp một lần bằng 3 tháng trợ cấp/phụ cấp hàng tháng mà thương binh đang hưởng.

Trợ cấp mai táng

Nếu vợ hoặc tổ chức thực hiện mai táng cho thương binh, được nhận trợ cấp mai táng, mức 18.000.000 đồng (từ 1/7/2023, tương đương 10 lần mức lương cơ sở).

Thủ tục nhận trợ cấp

• Chuẩn bị hồ sơ gồm bản khai (Mẫu số 12 Phụ lục I Nghị định 131/2021/NĐ-CP) và bản sao giấy báo tử/trích lục khai tử.
• Nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thương binh thường trú trước khi qua đời.
• Quy trình xử lý hồ sơ kéo dài tối đa 31 ngày làm việc, từ xã lên Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, rồi đến Sở Lao động – Thương binh và Xã hội để ban hành quyết định.

Luật Đại Bàng – Đồng hành cùng thương binh và các thân nhân

Nếu bạn hoặc gia đình đang cần hỗ trợ pháp lý để làm thủ tục hưởng chế độ thương binh, bệnh binh hoặc các quyền lợi liên quan, Luật Đại Bàng là đơn vị đáng tin cậy để đồng hành. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết cung cấp tư vấn chính xác, hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ nhanh chóng, đúng quy định pháp luật hiện hành.

Thương binh và nhân thân của họ, đặc biệt là vợ, được hưởng nhiều chính sách ưu đãi từ Nhà nước bao gồm trợ cấp hàng tháng, bảo hiểm y tế, hỗ trợ nhà ở và vay vốn,… Hãy đảm bảo bạn nắm vững các quy định pháp luật và liên hệ đơn vị tư vấn pháp lý uy tín Luật Đại Bàng qua hotline 0979.923.759 hoặc truy cập luatdaibang.net để được hỗ trợ tốt nhất.