Nợ quá hạn là vấn đề phổ biến mà nhiều người vay gặp phải khi không thể thanh toán khoản vay đúng hạn. Đối với các tổ chức tín dụng đặc biệt là ngân hàng việc xử lý nợ quá hạn không chỉ liên quan đến quyền lợi của người vay mà còn ảnh hưởng đến hoạt động và tài chính của ngân hàng. Luật Đại Bàng sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết quy trình xử lý nợ quá hạn của ngân hàng ngay trong bài viết sau.
Khái niệm nợ quá hạn
Nợ quá hạn là khoản nợ mà người vay không thể thanh toán đúng thời gian đã thỏa thuận. Trong nhiều trường hợp, các tổ chức tín dụng có thể linh động cho phép chậm thanh toán trong vòng một tuần. Tuy nhiên, nếu quá thời gian này mà khoản nợ vẫn chưa được giải quyết, người vay sẽ rơi vào tình trạng nợ quá hạn. Ngân hàng sẽ áp dụng mức lãi suất nợ quá hạn, thường cao hơn lãi suất vay thông thường.
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, nếu khoản nợ quá hạn kéo dài quá thời gian cho phép, nó sẽ được xếp vào nhóm nợ xấu. Thông tin về khoản vay này, bao gồm người vay, số tiền vay, nơi vay và phân loại nợ, sẽ được lưu trữ tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC). Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng vay vốn của khách hàng trong tương lai.
Phân loại nợ quá hạn
Dưới đây là cách phân loại nợ quá hạn phổ biến mà các ngân hàng và tổ chức tín dụng đang áp dụng hiện nay.
Dựa trên biện pháp đảm bảo thì nợ
- Nợ quá hạn có tài sản đảm bảo: Đây là trường hợp vay vốn có tài sản bảo đảm như giấy tờ nhà đất, phương tiện giao thông, sổ tiết kiệm, bất động sản có hợp đồng, sổ đỏ bảo hiểm có giá trị, các cơ sở sản xuất kinh doanh (nhà máy, khách sạn, cửa hàng…), tài sản hình thành trong tương lai,… Nếu khách hàng không đủ khả năng trả nợ theo hợp đồng, ngân hàng có thể xử lý nợ bằng cách thu hồi và thanh lý tài sản đã thế chấp.
- Nợ quá hạn không có tài sản đảm bảo (vay tiêu dùng): Đây là trường hợp khách hàng vay tiền từ ngân hàng dựa trên uy tín cá nhân, thu nhập và lịch sử tín dụng để phục vụ các nhu cầu tiêu dùng cá nhân. Vì không có tài sản đảm bảo, rủi ro cho ngân hàng sẽ cao hơn so với loại nợ có tài sản bảo đảm.
Dựa trên cách phân loại nợ của pháp luật hiện hành
- Nợ quá hạn đủ tiêu chuẩn: Là các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày, được ngân hàng đánh giá là có khả năng thu hồi cả gốc và lãi. Ngân hàng tin rằng khoản nợ này có thể được hoàn trả đầy đủ trong thời gian còn lại.
- Nợ quá hạn cần chú ý: Là các khoản nợ quá hạn từ 10 đến 90 ngày, cần được ngân hàng theo dõi chặt chẽ, vì rủi ro thu hồi nợ có thể gia tăng.
- Nợ quá hạn dưới tiêu chuẩn: Là các khoản nợ quá hạn từ 91 đến 180 ngày. Ngân hàng sẽ xem xét đánh giá lại khả năng thu hồi nợ và có thể áp dụng các biện pháp thu hồi mạnh mẽ hơn.
- Nợ quá hạn nghi ngờ: Là các khoản nợ quá hạn từ 181 đến 360 ngày, ngân hàng bắt đầu nghi ngờ khả năng thu hồi nợ và có thể phải thực hiện các biện pháp xử lý mạnh tay.
- Nợ quá hạn có khả năng sẽ mất vốn: Là các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày, nguy cơ không thu hồi được vốn và lãi là rất cao, có thể dẫn đến mất vốn hoàn toàn.
Quy trình xử lý nợ quá hạn của ngân hàng mới nhất 2025
Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình xử lý nợ quá hạn mà các ngân hàng đang áp dụng hiện nay:
Bước 1: Liên hệ với người vay
Tổ chức cho vay sẽ chủ động liên hệ trực tiếp với khách hàng để thông báo về khoản nợ quá hạn và yêu cầu thanh toán. Thông báo này sẽ cung cấp các thông tin cần thiết như số dư nợ gốc quá hạn, lãi suất áp dụng đối với nợ quá hạn, cùng các chi tiết liên quan.
Bước 2: Cơ cấu lại khoản vay
Sau khi nhận thông báo, nếu khách hàng có lý do chính đáng và tình hình tài chính thực tế cho phép, tổ chức cho vay có thể xem xét các quyết định sau:
- Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ: Nếu khách hàng không trả nợ đúng hạn nhưng vẫn có khả năng thanh toán trong kỳ hạn tiếp theo, bên cho vay có thể điều chỉnh lại thời gian trả nợ.
- Gia hạn nợ: Trong trường hợp khách hàng không thể trả nợ đúng hợp đồng, nhưng có khả năng thanh toán sau một thời gian nhất định, bên cho vay có thể gia hạn nợ.
Bước 3: Xử lý tài sản đảm bảo đối với nợ vay có tài sản thế chấp
Nếu khách hàng vẫn không thể trả nợ sau các biện pháp trên, ngân hàng sẽ tiến hành xử lý tài sản đảm bảo nhằm thu hồi vốn. Quy trình này được thực hiện theo các thỏa thuận trong hợp đồng và tuân thủ quy định pháp luật:
- Trước khi xử lý tài sản, ngân hàng phải thông báo cho khách hàng bằng văn bản, bao gồm lý do, thông tin tài sản xử lý, thời gian, địa điểm và phương thức xử lý. Khách hàng phải giao tài sản cho ngân hàng theo yêu cầu.
- Các phương pháp xử lý tài sản có thể bao gồm bán đấu giá, bán trực tiếp hoặc nhận tài sản.
- Nếu giá trị tài sản vượt quá số tiền nợ, ngân hàng sẽ trả lại phần dư thừa cho khách hàng. Nếu giá trị tài sản không đủ, khách hàng vẫn phải tiếp tục thanh toán phần nợ còn lại.
Bước 4: Xử lý nợ quá hạn đối với khoản vay không có tài sản để đảm bảo
Trong trường hợp khoản vay không có tài sản bảo đảm (vay tiêu dùng), ngân hàng có thể liên hệ với công ty hoặc tổ chức nơi người vay làm việc để hỗ trợ thu hồi nợ. Ngoài ra, tổ chức cho vay cũng có thể giao cho bên thứ ba thực hiện công tác thu hồi. Lịch sử nợ quá hạn sẽ được ghi nhận tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC), điều này sẽ gây khó khăn cho khách hàng khi muốn vay tiền trong tương lai.
Bước 5: Khởi kiện ra tòa
Nếu các phương án trên không mang lại kết quả, bên cho vay có quyền khởi kiện người vay ra tòa để thu hồi khoản nợ. Mặc dù các tổ chức tín dụng thường ưu tiên hỗ trợ khách hàng hoàn thành nghĩa vụ nợ, nhưng nếu nợ xấu không được giải quyết, khách hàng có thể phải đối mặt với các thủ tục kiện tụng. Vì vậy, người vay nên chủ động đàm phán và tìm phương án thanh toán hợp lý để tránh tình trạng kiện tụng.
Quy trình xử lý nợ quá hạn của ngân hàng rất phức tạp và đòi hỏi sự tuân thủ các quy định pháp luật. Nắm rõ quy trình xử lý nợ quá hạn sẽ giúp người vay có kế hoạch thanh toán phù hợp, tránh những rủi ro pháp lý không đáng có. Nếu bạn gặp phải tình trạng nợ quá hạn, hãy chủ động liên hệ với ngân hàng để tìm hướng giải quyết hợp lý. Luật Đại Bàng – Đơn vị cung cấp dịch vụ về tư vấn pháp luật và thuế chuyên nghiệp, tận tâm và uy tín.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam