Nợ Xấu Là Gì, Có Bị Đi Tù Không? Cách Xóa Nợ Xấu Hiệu Quả

Nhiều người nhận được thông báo về nợ xấu hoặc bị siết nợ nhưng chưa biết cách kiểm tra chính xác tình trạng nợ của mình. Họ cũng chưa rõ số tiền nợ cụ thể là bao nhiêu. Chính vì thế, Luật Đại sẽ chia sẻ thông tin chi tiết về nợ xấu là gì, cách kiểm tra tình trạng nợ và hướng dẫn cách xóa nợ xấu hợp pháp trong bài viết sau!

Nợ xấu là gì?

Nợ xấu là những khoản nợ khó đòi khi người vay không thể trả đúng hạn theo cam kết trong hợp đồng tín dụng. Cụ thể, khi khoản nợ quá hạn thanh toán từ 90 ngày trở lên, khoản nợ đó được xem là nợ xấu.

Theo Khoản 8 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, nợ xấu (NPL) là nợ nội bảng thuộc các nhóm 3, 4 và 5, được phân loại chi tiết tại Điều 10 của Thông tư này. Những nhóm nợ này thể hiện mức độ rủi ro cao hơn và cần được xử lý thận trọng theo quy định của pháp luật.

CIC (Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam) phân loại nợ của các tổ chức tín dụng thành 5 nhóm chính dựa trên thời gian quá hạn và mức độ rủi ro:

• Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn, là các khoản nợ còn trong hạn hoặc quá hạn rất ngắn, nhưng vẫn có khả năng thu hồi đầy đủ cả gốc và lãi đúng theo thời gian cam kết.
• Nhóm 2: Nợ cần chú ý gồm các khoản nợ đã quá hạn từ 10 đến 29 ngày, có dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro nhưng vẫn có khả năng được xử lý.
• Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn, đây là các khoản nợ quá hạn từ 30 đến 89 ngày, đã bắt đầu gây ra rủi ro cho tổ chức tín dụng.
• Nhóm 4: Nợ nghi ngờ bao gồm các khoản nợ quá hạn từ 90 đến dưới 180 ngày, có nguy cơ mất vốn cao hơn.
• Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn, đây là các khoản nợ quá hạn trên 180 ngày hoặc có dấu hiệu rất lớn về khả năng không thể thu hồi vốn.

Dựa vào khái niệm nợ xấu là gì, có thể thấy các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5 (quá hạn trên 90 ngày) được xem là nợ xấu, trong khi những khoản nợ ở nhóm 1 và 2 (quá hạn dưới 90 ngày) không được tính là nợ xấu. Việc phân loại rõ ràng các nhóm nợ giúp tổ chức tín dụng đánh giá chính xác lịch sử tín dụng của khách hàng để đưa ra quyết định cấp tín dụng hợp lý và hiệu quả hơn.

Những nguyên nhân gây ra nợ xấu là gì?

Nợ xấu ở cá nhân hoặc doanh nghiệp thường phát sinh do nhiều lý do, nhưng phần lớn đều liên quan đến việc quản lý tài chính chưa hợp lý hoặc không đúng kế hoạch. Một số nguyên nhân phổ biến:

• Khi người dùng thẻ không trả đúng hạn hoặc chỉ trả một phần nhỏ, khoản nợ sẽ bị tính là quá hạn, dẫn đến nợ xấu.
• Ngoài tiền gốc và lãi, các khoản phí phạt khi trả chậm nếu không được thanh toán sẽ làm tăng gánh nặng nợ và dẫn đến nợ xấu.
• Bao gồm các khoản vay thấu chi, thẻ tín dụng, vay trả góp mua hàng, vay tiêu dùng… Khi thu nhập hoặc tài chính không đủ thì người vay sẽ dễ rơi vào tình trạng chậm trả, phát sinh nợ xấu.
• Người vay gặp khó khăn do tranh chấp tài sản, kiện tụng dẫn đến mất khả năng trả nợ đúng hạn.

Hướng dẫn cách kiểm tra tình trạng nợ xấu

Bạn có thể kiểm tra tình trạng nợ xấu của mình dễ dàng bằng 2 cách sau đây. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho cách tra cứu qua website CIC:

Cách 1: Tra cứu trên website CIC

CIC (Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam) là nơi lưu trữ toàn bộ thông tin tín dụng của bạn khi vay vốn tại các ngân hàng. Bạn có thể tra cứu miễn phí lịch sử tín dụng của mình qua website của CIC để biết mình có bị nợ xấu hay không. Thực hiện như sau:

• Truy cập vào trang web CIC để đăng ký tài khoản.
• Điền đầy đủ và chính xác thông tin cá nhân theo yêu cầu, bao gồm họ tên, số CMND/CCCD, ngày sinh,… Nhớ nhập đúng email và số điện thoại chính chủ để nhận thông báo từ CIC.
• Nhập mã OTP được gửi về điện thoại bạn đã đăng ký, sau đó đồng ý với các điều khoản và nhấn “Tiếp tục”.
• CIC sẽ gọi điện xác nhận lại thông tin với bạn. Khi xác nhận xong thì kết quả tra cứu sẽ được gửi qua email cho bạn.

Cách 2: Kiểm tra nợ xấu qua ứng dụng CIC Connect trên điện thoại

Bạn còn có thể kiểm tra nợ xấu nhanh chóng ngay trên điện thoại qua ứng dụng CIC Connect với các bước đơn giản sau:

• Tải ứng dụng CIC Connect về điện thoại từ kho ứng dụng (App Store hoặc Google Play).
• Đăng ký tài khoản bằng cách điền đầy đủ thông tin cá nhân theo yêu cầu của ứng dụng.
• Nhập mã OTP được gửi về số điện thoại của bạn để xác nhận đăng ký thành công.

Sau khi hoàn tất đăng ký, bạn thực hiện tra cứu lịch sử tín dụng như sau:

• Mở ứng dụng và chọn mục “Khai thác báo cáo” để bắt đầu tra cứu.
• Xác thực bằng mật khẩu, vân tay hoặc Face ID để đảm bảo an toàn thông tin.
• Chọn mua báo cáo tín dụng (theo hướng dẫn trên ứng dụng).
• Nhập mã OTP được gửi về để xác nhận giao dịch.
• Cuối cùng, bạn sẽ nhận được báo cáo tín dụng chi tiết để biết được tình trạng nợ xấu của mình.

Làm sao để nợ xấu hiệu quả?

Nhiều người sau khi phát hiện mình đang bị nợ xấu thường thắc mắc cách xóa nợ xấu là gì? Đây là bước quan trọng để cải thiện lịch sử tín dụng, giúp bạn dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tài chính như vay vốn hay mở thẻ tín dụng. Cách nhanh và hiệu quả nhất để xóa nợ xấu trên hệ thống CIC là thanh toán đầy đủ cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng hoặc tổ chức tài chính mà bạn đã vay.

Các biện pháp sau đây sẽ giúp bạn cải thiện và xóa lịch sử nợ xấu của mình trên hệ thống:

• Thanh toán khoản vay dưới 10 triệu đồng: Quy định của Ngân hàng Nhà nước, nếu bạn trả hết các khoản nợ quá hạn dưới 10 triệu thì thông tin nợ đó sẽ không còn hiển thị trong lịch sử tín dụng. Vì vậy, thanh toán các khoản nhỏ trước để giúp lịch sử tín dụng của bạn tốt hơn.

• Tất toán khoản vay trên 10 triệu đồng: Lịch sử tín dụng được cập nhật hàng tháng. Nếu bạn trả hết nợ xấu nhóm 2 (quá hạn từ 10-29 ngày) thì sau 12 tháng, thông tin nợ xấu sẽ được xóa khỏi hệ thống.
• Đăng ký nhận báo cáo tín dụng định kỳ: Việc này giúp bạn theo dõi kịp thời tình trạng tín dụng, tránh để nợ nhóm 2 chuyển sang nhóm 3, 4 hoặc 5.

Giải đáp thắc mắc liên quan về nợ xấu

Dưới đây, Luật Đại Bàng sẽ trả lời một số câu hỏi phổ biến liên quan đến nợ xấu giúp bạn hiểu rõ về nợ xấu là gì:

Nợ xấu trong bao lâu thì bị kiện ra tòa?

Việc kiện tụng thường xảy ra khi người vay chậm trả nợ quá lâu, thường là trên 90 ngày hoặc khi khoản nợ đã bị quá hạn nhiều tháng mà không có sự thỏa thuận hoặc thanh toán nào. Thông thường, ngân hàng hoặc tổ chức tài chính sẽ gửi thông báo nhiều lần và đề nghị giải quyết trước khi khởi kiện. Tuy nhiên, thời gian cụ thể kiện ra tòa còn phụ thuộc vào quy định của từng bên cho vay và quá trình thỏa thuận.

Nợ xấu có bị đi tù không?

Nợ xấu không phải là tội hình sự, nên người vay sẽ không bị đi tù chỉ vì chậm trả nợ hay bị xếp vào nhóm nợ xấu. Tuy nhiên, nếu có hành vi gian lận, lừa đảo hoặc chiếm đoạt tài sản khi vay tiền thì mới có thể bị xử lý hình sự và đi tù theo quy định của pháp luật.

Bạn vừa cùng Luật Đại Bàng tìm hiểu khái niệm nợ xấu là gì và những cách kiểm tra nợ xấu. Hy vọng qua bài viết, bạn đã có thêm kiến thức cần thiết để chủ động kiểm soát tình hình tài chính và đưa ra những quyết định phù hợp. Nếu cần hỗ trợ pháp lý hoặc tư vấn pháp luật thì đừng ngần ngại liên hệ Luật Đại Bàng để được đồng hành và bảo vệ tốt nhất!