Khiếu Nại Bảo Hiểm Xã Hội: Cơ Quan Giải Quyết Và Thủ Tục

Trong quá trình tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), người lao động hoặc người sử dụng lao động có thể gặp phải những tranh chấp, bức xúc liên quan đến chế độ, quyền lợi. Khi quyền lợi bị xâm phạm, một trong những biện pháp pháp lý quan trọng là khiếu nại bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ cơ quan nào giải quyết khiếu nại và thủ tục thực hiện theo luật. Bài viết dưới đây của Luật Đại Bàng sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề này.

Cơ quan nào giải quyết khiếu nại về bảo hiểm xã hội hiện nay?

Theo quy định tại Luật Khiếu nại 2011 và Luật Bảo hiểm xã hội 2014, cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về BHXH phụ thuộc vào đối tượng và phạm vi khiếu nại.

  1. Khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan BHXH
    • Người lao động, người sử dụng lao động có quyền khiếu nại với Giám đốc BHXH cấp huyện hoặc cấp tỉnh – nơi ban hành quyết định hoặc có hành vi hành chính bị khiếu nại.
    • Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu, người khiếu nại có thể khiếu nại lần hai lên Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.
  2. Khiếu nại liên quan đến chế độ BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BH thất nghiệp, BH y tế

    • Cơ quan BHXH các cấp là đơn vị trực tiếp giải quyết.
    • Trường hợp không đồng ý, người khiếu nại có thể gửi tiếp đến Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Như vậy, người khiếu nại có quyền lựa chọn giữa khiếu nại hành chính (theo trình tự 2 cấp) hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án.

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về BHXH tùy vào đối tượng và phạm vi khiếu nại
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về BHXH tùy vào đối tượng và phạm vi khiếu nại

Thủ tục khiếu nại bảo hiểm xã hội cập nhật theo quy định

Thủ tục khiếu nại về BHXH được quy định tại Luật Khiếu nại 2011 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Người lao động cần nắm rõ các bước sau:

1. Chuẩn bị hồ sơ khiếu nại

Hồ sơ cơ bản bao gồm:

  • Đơn khiếu nại (theo mẫu hoặc viết tay), ghi rõ nội dung khiếu nại, thông tin cá nhân, cơ quan/đơn vị bị khiếu nại, lý do và yêu cầu.
  • Tài liệu, chứng cứ liên quan (hợp đồng lao động, sổ BHXH, quyết định của cơ quan BHXH, bảng lương…).
  • Giấy tờ tùy thân của người khiếu nại (CMND/CCCD, hộ chiếu).
Thủ tục khiếu nại về BHXH được quy định tại Luật Khiếu nại 2011 rõ ràng
Thủ tục khiếu nại về BHXH được quy định tại Luật Khiếu nại 2011 rõ ràng

2. Nộp đơn khiếu nại

  • Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH có thẩm quyền.
  • Gửi qua đường bưu điện đến trụ sở cơ quan.
  • Hoặc gửi online qua Cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam (trong một số trường hợp).

3. Thời hiệu khiếu nại

  • 90 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được hành vi hành chính trái pháp luật.
  • Trường hợp có trở ngại khách quan (ốm đau, thiên tai…), thời hiệu có thể được kéo dài nhưng phải có lý do hợp lý.

4. Thời hạn giải quyết khiếu nại

  • 30 ngày kể từ ngày nhận đơn hợp lệ (có thể kéo dài tối đa 45 ngày đối với vụ việc phức tạp).
  • Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn: 45 ngày, có thể kéo dài tối đa 60 ngày.

5. Khiếu nại lần hai/khởi kiện

  • Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu, người khiếu nại có quyền khiếu nại lần hai đến cấp trên trực tiếp của người giải quyết lần đầu (Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam hoặc Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH).
  • Hoặc khởi kiện ra Tòa án nhân dân theo thủ tục hành chính.

Ví dụ minh họa

Anh Nam tham gia BHXH bắt buộc 10 năm. Khi nghỉ việc, anh làm thủ tục hưởng BHXH một lần nhưng bị BHXH tỉnh từ chối do hồ sơ bị cho là không hợp lệ. Anh Nam có quyền:

  1. Làm đơn khiếu nại gửi Giám đốc BHXH tỉnh.
  2. Nếu không đồng ý với kết quả, có thể khiếu nại lần hai đến Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.
  3. Nếu vẫn không hài lòng, anh Nam có thể khởi kiện ra Tòa án hành chính để bảo vệ quyền lợi.
Người sử dụng lao động chủ động bảo vệ quyền lợi bảo hiểm của mình
Người sử dụng lao động chủ động bảo vệ quyền lợi bảo hiểm của mình

Việc nắm rõ quy định về cơ quan giải quyết khiếu nại BHXH và thủ tục thực hiện sẽ giúp người lao động, người sử dụng lao động chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Trong nhiều trường hợp, khiếu nại còn là bước bắt buộc trước khi đưa vụ việc ra Tòa án.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình khiếu nại quyết định về BHXH, hãy liên hệ ngay với Luật Đại Bàng. Chúng tôi có đội ngũ luật sư bảo hiểm xã hội – lao động, sẵn sàng hỗ trợ từ khâu chuẩn bị hồ sơ, làm việc với cơ quan BHXH, đến khiếu nại hoặc khởi kiện theo đúng quy định pháp luật.