An Sinh Xã Hội Là Gì? Các Chính Sách An Sinh Xã Hội Nên Biết

“Nhà nước Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân.” Chính vì thế, mọi chính sách được ban hành đều hướng đến quyền lợi và cuộc sống của người dân. Trong số đó, chính sách an sinh xã hội giữ vai trò đặc biệt quan trọng, góp phần bảo đảm cuộc sống ổn định, công bằng và nhân văn cho toàn thể nhân dân. Cùng Luật Đại Bàng tìm hiểu an sinh xã hội là gì và các chính sách an sinh xã hội hiện nay gồm những nội dung nào trong bài viết sau!

An sinh xã hội là gì?

Trong Điều 22 của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền năm 1948 đã khẳng định vai trò thiết yếu của an sinh xã hội trong đời sống con người:

“Với tư cách là một thành viên của xã hội, ai cũng có quyền được hưởng an sinh xã hội, cũng như có quyền yêu cầu được bảo đảm các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa cần thiết cho phẩm giá và sự phát triển tự do của bản thân, thông qua nỗ lực quốc gia và hợp tác quốc tế, phù hợp với tổ chức và nguồn lực của từng quốc gia.”

An sinh xã hội là tập hợp các chính sách và việc làm cụ thể của Nhà nước nhằm giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống, như mất việc, ốm đau, tai nạn, tuổi già hay nghèo đói.

Mục tiêu của an sinh xã hội là giảm bớt nghèo đói, rủi ro và tổn thương trong xã hội, để ai cũng có thể duy trì cuộc sống cơ bản, có thu nhập tối thiểu và được bảo vệ các quyền lợi thiết yếu của con người. Nhờ đó, người dân có cơ hội vượt qua hoàn cảnh khó khăn và ổn định lại cuộc sống.

Cập nhật chính sách an sinh xã hội tại Việt Nam

An sinh xã hội luôn được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu trong quá trình phát triển đất nước. Đây cũng là mục tiêu cốt lõi trong việc xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và giàu tính nhân văn theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và thực tế của người dân, các chính sách an sinh xã hội liên tục được điều chỉnh và hoàn thiện.

Hiện nay, một số chính sách an sinh xã hội nổi bật đang được Nhà nước chú trọng triển khai bao gồm:

• Bảo hiểm xã hội
• Bảo hiểm y tế
• Bảo hiểm thất nghiệp
• Chính sách xóa đói giảm nghèo
• Trợ giúp xã hội cho người có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế trong xã hội
• Hỗ trợ tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch,…
• Phát túi an sinh, hỗ trợ khẩn cấp cho người dân chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh,…

 An sinh xã hội: Có những hình thức hỗ trợ nào?

Sau khi đã hiểu an sinh xã hội là gì, cùng đi vào cụ thể hơn về các loại hình an sinh xã hội để có có cái nhìn rõ hơn về bức tranh an sinh xã hội tại Việt Nam.

Bảo hiểm xã hội

Theo khoản 1 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm xã hội là một chính sách nhằm bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những rủi ro như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời. Việc này được thực hiện trên cơ sở người lao động và/hoặc người sử dụng lao động đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Bảo hiểm xã hội tại Việt Nam được chia thành hai hình thức chính:

Bảo hiểm xã hội bắt buộc

Đây là hình thức mà người lao động và người sử dụng lao động bắt buộc phải tham gia theo quy định của pháp luật, các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm:

• Ốm đau
• Thai sản
• Tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp
• Hưu trí
• Tử tuất

Bảo hiểm xã hội tự nguyện

Dành cho người dân tự nguyện tham gia, không phụ thuộc vào việc làm hay mức thu nhập cố định. Người tham gia được lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng của mình, bao gồm:

• Hưu trí
• Tử tuất

Dịch vụ công

Dịch vụ công (hay dịch vụ công cộng) là những loại hình dịch vụ do Nhà nước tổ chức và cung cấp nhằm phục vụ lợi ích chung của toàn thể công dân sinh sống tại Việt Nam.

Tại Việt Nam, dịch vụ công được phân chia thành ba nhóm chính:

• Dịch vụ sự nghiệp: Bao gồm các hoạt động thiết yếu nhằm đáp ứng nhu cầu cơ bản của xã hội như giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao,…
• Dịch vụ công ích: Là những dịch vụ phục vụ cộng đồng trong các lĩnh vực như vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, giao thông vận tải, phòng chống thiên tai, cung cấp nước sạch,…
• Dịch vụ hành chính công: Gắn liền với chức năng quản lý nhà nước, bao gồm các thủ tục như công chứng, đăng ký, cấp phép, cấp phát giấy tờ hành chính,…

Vai trò và ý nghĩa của an sinh xã hội trong đời sống

Kinh tế và xã hội là hai yếu tố luôn gắn bó chặt chẽ và ảnh hưởng lẫn nhau trong sự phát triển của mỗi quốc gia. An sinh xã hội ra đời nhằm tạo ra sự cân bằng giữa hai yếu tố này góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và ổn định xã hội. An sinh xã hội giữ vai trò quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc đối với sự phát triển của đất nước và cuộc sống của người dân.

Vai trò an sinh xã hội là gì?

Dù được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, vai trò chính của an sinh xã hội có thể được tóm gọn trong hai chức năng cơ bản:

• Phòng ngừa rủi ro: Giúp giảm nguy cơ khó khăn về tài chính và xã hội cho người dân khi gặp những biến cố như thất nghiệp, ốm đau, thiên tai,…
• Khắc phục, giảm thiểu hậu quả: Hỗ trợ nhanh chóng để người dân và xã hội vượt qua các khó khăn, ổn định cuộc sống khi rủi ro xảy ra.

Vai trò này được thể hiện rõ nét nhất trong thời gian đại dịch Covid-19 khi nhiều ngành nghề như du lịch, nhà hàng, khách sạn bị ảnh hưởng nặng nề. Nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, đồng thời trao tặng những gói an sinh xã hội giúp người dân có đủ điều kiện chăm sóc sức khỏe, đảm bảo lương thực, thực phẩm trong giai đoạn khó khăn.

Ý nghĩa

An sinh xã hội không chỉ chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, lịch sử mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của các mặt đó. Cụ thể:

• An sinh xã hội là một trong những quyền cơ bản của con người giúp mọi người được sống trong điều kiện an toàn và công bằng hơn.
• Đây là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện các chính sách xã hội, quản lý và đảm bảo công bằng xã hội.
• An sinh xã hội góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế ổn định và tiến bộ xã hội toàn diện.

Trên đây là những thông tin giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về an sinh xã hội là gì. Nếu bạn cần tư vấn pháp lý hoặc hỗ trợ về bảo hiểm, quyền lợi người lao động và các vấn đề xã hội, Luật Đại Bàng luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp nhanh chóng, hiệu quả và tận tâm. Truy cập Luật Đại Bàng để nhận hỗ trợ kịp thời!