Luật di sản tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của cá nhân và tổ chức liên quan đến tài sản thừa kế. Với các quy định cụ thể về việc lập di chúc, phân chia di sản, và giải quyết tranh chấp, việc nắm rõ luật di sản giúp bạn đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tránh rủi ro pháp lý. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về luật di sản, cập nhật mới nhất năm 2025, cùng những lưu ý cần thiết để áp dụng hiệu quả.
Luật di sản là gì?
Luật di sản tại Việt Nam được quy định chủ yếu trong Bộ luật Dân sự 2015 (Luật số 91/2015/QH13), cụ thể tại Chương XX từ Điều 609 đến Điều 650, cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị định 23/2015/NĐ-CP về chứng thực di chúc. Các quy định này điều chỉnh việc chuyển giao tài sản của người đã qua đời (người để lại di sản) cho người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Di sản bao gồm:
- Tài sản riêng của người để lại di sản, như bất động sản, tiền, cổ phần.
- Phần tài sản trong khối tài sản chung với người khác, ví dụ tài sản chung của vợ chồng.
- Quyền và nghĩa vụ tài sản liên quan, như nợ phải trả hoặc quyền đòi nợ.
Các hình thức thừa kế theo luật di sản
Luật di sản quy định hai hình thức thừa kế chính:
1. Thừa kế theo di chúc
- Di chúc là văn bản thể hiện ý chí của người để lại di sản về việc phân chia tài sản sau khi qua đời.
- Yêu cầu hợp pháp của di chúc:
- Người lập di chúc phải có năng lực hành vi dân sự.
- Di chúc phải được lập bằng văn bản (hoặc miệng trong trường hợp đặc biệt) và tuân thủ quy định về hình thức, nội dung.
- Di chúc phải được chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền (nếu cần).
- Ưu tiên: Thừa kế theo di chúc được ưu tiên áp dụng nếu di chúc hợp pháp.
2. Thừa kế theo pháp luật
- Áp dụng khi không có di chúc, di chúc không hợp pháp, hoặc phần di sản không được định đoạt trong di chúc.
- Hàng thừa kế được quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015:
- Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ/chồng, cha mẹ, con cái.
- Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà, anh chị em ruột.
- Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội, cụ ngoại, cô dì, chú bác, cháu ruột.
- Phân chia di sản theo nguyên tắc bình đẳng giữa những người cùng hàng thừa kế.
Quy trình phân chia di sản thừa kế
- Xác định di sản: Lập danh mục tài sản, bao gồm bất động sản, động sản, và các quyền tài sản.
- Xác minh di chúc: Kiểm tra tính hợp pháp của di chúc (nếu có).
- Phân chia di sản:
- Theo di chúc nếu di chúc hợp lệ.
- Theo pháp luật nếu không có di chúc hoặc di chúc không hợp lệ.
- Thực hiện nghĩa vụ tài sản: Thanh toán các khoản nợ hoặc nghĩa vụ tài chính mà người để lại di sản còn nợ.
- Đăng ký quyền sở hữu: Chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho người thừa kế (ví dụ, sang tên sổ đỏ).
Những lưu ý quan trọng về luật di sản
- Thời hiệu khởi kiện: Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện về thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (ngày người để lại di sản qua đời).
- Người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc: Một số đối tượng được hưởng di sản bất kể nội dung di chúc, bao gồm con chưa thành niên, cha mẹ, vợ/chồng, hoặc con thành niên mất khả năng lao động (Điều 644).
- Tranh chấp di sản: Thường xảy ra do bất đồng về tính hợp pháp của di chúc, quyền thừa kế, hoặc cách phân chia tài sản. Các tranh chấp này cần được giải quyết thông qua hòa giải hoặc khởi kiện tại tòa án.
- Thuế và lệ phí: Khi nhận di sản, người thừa kế có thể phải nộp thuế thu nhập cá nhân (trừ một số trường hợp miễn thuế theo Luật thuế thu nhập cá nhân) và lệ phí trước bạ.
Cập nhật mới nhất về luật di sản năm 2025
Tính đến ngày 4/6/2025, các quy định về luật di sản vẫn dựa trên Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản hướng dẫn. Một số điểm mới đáng chú ý:
- Chứng thực di chúc trực tuyến: Một số địa phương đã áp dụng dịch vụ chứng thực di chúc qua Cổng dịch vụ công, giúp tiết kiệm thời gian.
- Hỗ trợ pháp lý: Chính phủ khuyến khích sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý để tránh tranh chấp thừa kế, đặc biệt trong các trường hợp liên quan đến tài sản có giá trị lớn.
- Tăng cường xử lý tranh chấp: Tòa án đã đẩy mạnh áp dụng hòa giải tại tòa để giải quyết tranh chấp di sản nhanh chóng, giảm tải cho hệ thống tư pháp.
Vai trò của tư vấn pháp lý trong thừa kế di sản
Việc xử lý các vấn đề liên quan đến di sản thừa kế đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về pháp luật, đặc biệt khi có tranh chấp hoặc tài sản phức tạp (nh Hive, ví dụ như tài sản ở nước ngoài hoặc cổ phần công ty. Dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp sẽ giúp bạn:
- Soạn thảo di chúc hợp pháp, đảm bảo ý chí của bạn được thực hiện đúng.
- Giải quyết tranh chấp thừa kế nhanh chóng và hiệu quả.
- Tối ưu hóa chi phí liên quan đến thuế và lệ phí khi nhận di sản.
Liên hệ Luật Đại Bàng để được hỗ trợ
Luật Đại Bàng – Công ty Luật hàng đầu Việt Nam, chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về luật di sản và thừa kế. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết hỗ trợ bạn trong các vấn đề:
- Tư vấn lập di chúc và phân chia di sản đúng quy định.
- Đại diện giải quyết tranh chấp thừa kế tại tòa án.
- Hỗ trợ thủ tục đăng ký quyền sở hữu tài sản thừa kế.
Hãy truy cập ngay https://luatdaibang.net/ để được tư vấn chi tiết và sử dụng dịch vụ pháp lý chất lượng cao. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để bảo vệ quyền lợi của bạn trong mọi vấn đề liên quan đến di sản thừa kế!
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam