Luật Căn Cước Công Dân – Cập Nhật Quy Định Hiện Hành

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia và nhu cầu quản lý dân cư ngày càng hiện đại, Luật Căn cước trở thành nền tảng pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo việc xác thực, quản lý danh tính công dân một cách chính xác và hiệu quả. Việc ban hành và hoàn thiện Luật Căn cước góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, cụ thể về luật mới sẽ được Luật Đại Bàng thông tin dưới đây. 

Luật Căn cước là bước tiến cần thiết trong quản lý dân cư hiện đại

Luật Căn cước công dân năm 2014 ra đời đã tạo nền tảng quan trọng cho công tác quản lý dân cư. Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cùng hệ thống cấp căn cước công dân đã giúp thay đổi cách thức quản lý từ thủ công sang số hóa. Nhờ đó, người dân có thể dễ dàng thực hiện các thủ tục hành chính ở bất kỳ đâu, không còn phụ thuộc vào sổ hộ khẩu giấy hay địa phương cư trú. Đây cũng là nền tảng để tiến tới xây dựng Chính phủ số, phục vụ người dân hiệu quả hơn.

Dù mang lại nhiều kết quả tích cực, Luật Căn cước công dân hiện tại vẫn còn tồn tại một số điểm cần điều chỉnh để phù hợp thực tế:

Nhiều loại giấy tờ cá nhân tùy thân

Hiện người dân phải sử dụng nhiều loại giấy tờ khác nhau như thẻ BHYT, giấy khai sinh, giấy phép lái xe,… gây bất tiện trong lưu trữ, sử dụng, đặc biệt khi làm thủ tục hành chính. Trong khi đó, luật chưa có quy định cụ thể về tích hợp và khai thác các thông tin khác qua thẻ Căn cước công dân, làm hạn chế khả năng ứng dụng công nghệ trong quản lý và phục vụ người dân.

Hạn chế trong khai thác thông tin dân cư

Luật hiện hành chỉ cho phép lưu trữ một số nhóm thông tin cơ bản trong cơ sở dữ liệu dân cư. Trong khi thực tế, để phục vụ chuyển đổi số hiệu quả, cần mở rộng phạm vi thông tin tích hợp từ các ngành khác như y tế, thuế, giáo dục,… Sự giới hạn thông tin như hiện tại khiến việc kết nối dữ liệu liên ngành gặp khó khăn.

Chưa có cơ chế cấp số định danh cho người không có quốc tịch gốc Việt

Thực tế còn nhiều người gốc Việt sống ổn định tại Việt Nam nhưng không có quốc tịch. Luật chưa có quy định về cấp số định danh cho đối tượng này khiến họ gặp khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ công cơ bản như y tế, giáo dục, bảo hiểm,… Cần có chính sách rõ ràng để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho nhóm công dân đặc thù này.

7 điều thay đổi trong Luật Căn cước cần phải nắm

Để trả lời câu hỏi căn cước công dân gắn chip khi nào áp dụng thì từ 01/7/2024, Luật Căn cước chính thức có hiệu lực với 7 điểm mới quan trọng như sau:

1. Thẻ Căn cước sẽ thay thế thẻ Căn cước công dân (CCCD) 

Từ khi Luật Căn cước mới có hiệu lực, thẻ Căn cước sẽ chính thức thay thế cho thẻ Căn cước công dân (CCCD). Trên thẻ mới sẽ không còn hiển thị thông tin về quê quán và vân tay như trước. Những nội dung vẫn giữ gồm ảnh chân dung, số định danh cá nhân, họ tên khai sinh, ngày sinh, giới tính, nơi sinh, quốc tịch, nơi cư trú, thời hạn sử dụng và cơ quan cấp thẻ là Bộ Công an.

2. Không bắt buộc phải đổi thành thẻ Căn cước mới  

Nếu bạn đang sử dụng thẻ CCCD còn thời hạn, vẫn có thể tiếp tục dùng cho đến khi hết hạn. Việc đổi sang thẻ Căn cước mới là hoàn toàn tự nguyện, không bắt buộc.

3. Chứng minh nhân dân không còn giá trị kể từ 01/01/2025

Từ ngày 01/01/2025, các loại chứng minh nhân dân (CMND) sẽ không còn hiệu lực. Dù vậy, những giấy tờ pháp lý có dùng thông tin từ CMND hoặc CCCD trước đây vẫn được công nhận. Nhà nước cũng không được yêu cầu công dân thay đổi các thông tin này trên giấy tờ đã cấp.

Ngoài ra, nếu thẻ CMND hoặc CCCD hết hạn trong khoảng từ 15/01/2024 đến trước 30/6/2024, thì vẫn có thể dùng tiếp đến hết 30/6/2024.

4. Trẻ dưới 14 tuổi được làm thẻ Căn cước từ 01/7/2024

Từ 01/7/2024, trẻ em dưới 14 tuổi có thể làm thẻ Căn cước nếu có nhu cầu. Người từ đủ 14 tuổi trở lên vẫn bắt buộc phải làm thẻ như quy định hiện hành.

5. Thêm Giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt chưa quốc tịch

Luật Căn cước mới bổ sung loại giấy tờ gọi là Giấy chứng nhận căn cước. Đây là giấy tùy thân dành cho người gốc Việt chưa xác định được quốc tịch, đã cư trú ổn định từ 6 tháng trở lên tại địa phương. Việc cấp giấy này do công an cấp huyện hoặc tỉnh thực hiện.

6. Căn cước điện tử chính thức có hiệu lực từ 01/7/2024

Mỗi công dân sẽ có một Căn cước điện tử, hiển thị qua tài khoản định danh quốc gia. 

• Dữ liệu cá nhân (họ tên, ngày sinh, giới tính, dân tộc…)
• Nhận dạng sinh trắc học (khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN…)
• Giấy tờ tích hợp (BHXH, BHYT, bằng lái, khai sinh…)
• Xác thực từ các cơ sở dữ liệu chuyên ngành

Căn cước điện tử sẽ được dùng khi làm thủ tục hành chính, thực hiện giao dịch hoặc các nhu cầu cá nhân. Người dùng có quyền yêu cầu khóa/mở lại nếu cần thiết hoặc bị vi phạm điều khoản sử dụng.

7. Cung cấp thông tin mống mắt khi tiến hành làm thẻ Căn cước

• Luật mới yêu cầu người làm thẻ Căn cước phải cung cấp thông tin sinh trắc học như ảnh, vân tay và mống mắt.
• Với trẻ dưới 6 tuổi: Làm thẻ qua cổng dịch vụ công hoặc ứng dụng định danh. Không cần thu thập về sinh trắc học.
• Trẻ từ 6 – dưới 14 tuổi: Cha mẹ hoặc người giám hộ đưa đến cơ quan công an để làm thủ tục và thu thập dữ liệu nhận dạng.

Người từ đủ 14 tuổi:

• Bước 1: Kiểm tra thông tin trong cơ sở dữ liệu dân cư
• Bước 2: Thu nhận ảnh, vân tay, mống mắt
• Bước 3: Ký xác nhận thông tin
• Bước 4: Nhận giấy hẹn và chờ trả thẻ. Có thể chọn nơi nhận khác nếu yêu cầu và trả phí vận chuyển

Luật Căn cước đóng vai trò nền tảng trong quản lý dân cư hiện đại và phát triển Chính phủ số. Tuy nhiên, để phù hợp thực tiễn, việc sửa đổi luật là cần thiết nhằm mở rộng phạm vi thông tin, tích hợp tiện ích và đảm bảo quyền lợi cho mọi công dân, kể cả người chưa có quốc tịch.

Với kinh nghiệm và uy tín trong lĩnh vực pháp lý, Luật Đại Bàng cung cấp dịch vụ tư vấn làm thẻ Căn cước công dân và định danh điện tử nhanh chóng, chính xác. Đội ngũ luật sư am hiểu quy định pháp luật luôn sẵn sàng đồng hành cùng người dân trong mọi thủ tục liên quan. Liên hệ tư vấn pháp luật ngay!