Sử Dụng Pháp Luật Là Gì? Hiểu Để Bảo Vệ Quyền Lợi Của Mình

Trong quá trình sống và làm việc thì mỗi cá nhân hay tổ chức đều có những quyền và nghĩa vụ pháp lý nhất định. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình thì việc sử dụng pháp luật là một trong những hình thức quan trọng thể hiện sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật một cách chủ động. Trong bài viết này, Luatdaibang.net sẽ thông tin chi tiết sử dụng pháp luật là gì cũng như những điều bạn cần nắm trong việc sử dụng pháp luật hằng ngày.

Sử dụng pháp luật là gì?

Sử dụng pháp luật trong quan hệ pháp lý
Sử dụng pháp luật trong quan hệ pháp lý

Trong hệ thống pháp luật, mỗi cá nhân và tổ chức đều có vai trò là chủ thể của các quan hệ pháp lý. Một trong những cách thể hiện sự tôn trọng và tuân thủ pháp luật chính là thông qua việc sử dụng pháp luật một cách đúng đắn và hợp lý.

Sử dụng pháp luật được hiểu là hình thức thực hiện pháp luật mang tính chủ động và tích cực, trong đó các chủ thể được phép tiến hành các hành vi cụ thể theo đúng quy định mà pháp luật cho phép. Đây là hoạt động thể hiện quyền được pháp luật trao, chứ không mang tính chất bắt buộc phải thực hiện.

Khác với những hình thức thực hiện pháp luật như thi hành pháp luật hay tuân thủ pháp luật vốn mang tính bắt buộc hoặc thụ động thì sử dụng pháp luật lại phụ thuộc vào ý chí, sự lựa chọn tự nguyện và tích cực của mỗi cá nhân hoặc tổ chức. Các quyền năng pháp lý như quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền khiếu nại… đều là những ví dụ điển hình cho hành vi sử dụng pháp luật.

Ví dụ thực tế về hành vi sử dụng pháp luật trong đời sống

Tìm hiểu về pháp luật
Tìm hiểu về pháp luật

Để hiểu rõ hơn sử dụng pháp luật là gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số tình huống thực tế dưới đây, nơi các cá nhân lựa chọn sử dụng hoặc không sử dụng quyền của mình theo quy định pháp luật.

Ví dụ 1: Không sử dụng pháp luật dù có quyền khởi kiện

Ông A và ông B là hàng xóm sinh sống cạnh nhau. Trong một thời gian dài, ông A thường xuyên bật karaoke với âm lượng lớn vào buổi trưa gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc nghỉ trưa của gia đình ông B. Do quá bức xúc, ông B đã lớn tiếng xúc phạm ông A bằng những lời lẽ mang tính xúc phạm danh dự và nhân phẩm.

Theo quy định của pháp luật thì hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác có thể bị xử phạt hành chính hoặc khởi kiện dân sự, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp này ông A hoàn toàn có quyền sử dụng pháp luật để khởi kiện ông B vì hành vi vi phạm pháp luật của ông B. Tuy nhiên thay vì khởi kiện thì hai bên đã lựa chọn hòa giải, ông B xin lỗi và ông A đồng ý giảm âm lượng karaoke.

Đây là một ví dụ cho thấy mặc dù có quyền sử dụng pháp luật để bảo vệ danh dự nhưng ông A đã lựa chọn không thực hiện quyền đó, thể hiện rõ tính chủ động trong việc sử dụng hay không sử dụng quyền pháp lý mà pháp luật cho phép.

Ví dụ 2: Sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền lợi hợp pháp

Ông X có ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bà Y, theo đó ông sẽ bán một mảnh đất 100m² cho bà Y với điều kiện bà Y sẽ thanh toán nốt 300 triệu đồng sau khi hoàn tất thủ tục sang tên. Tuy nhiên sau khi đã nhận được quyền sử dụng đất bà Y lại không thanh toán số tiền còn lại như cam kết trong hợp đồng.

Trước tình huống đó ông X đã chủ động sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình bằng cách khởi kiện bà Y ra tòa án nhân dân. Đây là ví dụ điển hình cho hành vi sử dụng pháp luật đúng đắn giúp người dân thực thi quyền lợi khi bị xâm phạm.

Đặc điểm của sử dụng pháp luật

Việc áp dụng pháp luật được thực hiện bởi cơ quan có thẩm quyền
Việc áp dụng pháp luật được thực hiện bởi cơ quan có thẩm quyền

Sử dụng pháp luật là một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các cá nhân, tổ chức thực hiện những hành vi được pháp luật cho phép nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. 

Mang tính tự nguyện dựa trên ý chí của chủ thể

Việc sử dụng pháp luật phụ thuộc hoàn toàn vào ý chí và sự lựa chọn của cá nhân hoặc tổ chức. Chủ thể có quyền quyết định có thực hiện hay không thực hiện những hành vi được pháp luật cho phép mà không bị ép buộc. Ví dụ một công dân có quyền đăng ký kinh doanh nhưng không bắt buộc phải kinh doanh nếu không có nhu cầu.

Thể hiện bằng hành vi hành động/không hành động

Đặc điểm của sử dụng pháp luật
Đặc điểm của sử dụng pháp luật

Sử dụng pháp luật có thể thể hiện bằng hành động như việc ký hợp đồng lao động, khiếu nại, thành lập công ty… Tuy nhiên cũng có thể thể hiện bằng hành vi không hành động ví dụ như không khởi kiện khi bị xâm phạm quyền lợi, tức là không thực hiện một quyền mà pháp luật cho phép.

Tất cả các chủ thể trong xã hội đều có thể sử dụng pháp luật

Không phân biệt cá nhân hay tổ chức, cơ quan, tổ chức hợp pháp, mọi công dân đều có quyền sử dụng pháp luật để bảo vệ lợi ích của mình hoặc thực hiện các hoạt động trong khuôn khổ luật định. Qua đó thể hiện nguyên tắc công bằng và bình đẳng trước pháp luật.

Thể hiện qua các quyền mà pháp luật trao cho chủ thể

Việc sử dụng pháp luật gắn liền với các quyền hợp pháp mà pháp luật trao cho chủ thể. Chẳng hạn như quyền tự do ngôn luận, quyền được học tập, quyền sở hữu tài sản…đều là những quyền mà công dân có thể lựa chọn sử dụng khi cần thiết.

Kết luận

Hy vọng thông qua bài viết bạn đọc đã hiểu được sử dụng pháp luật là gì và những ví dụ hay đặc điểm của nó. Sử dụng pháp luật đúng cách giúp là xây dựng một xã hội sống và làm việc theo pháp luật. Nếu bạn đang cần tư vấn pháp luật chính xác, dễ hiểu và kịp thời hoặc đang băn khoăn trong việc thi hành pháp luật đúng cách thì https://luatdaibang.net/ chính là điểm đến đáng tin cậy. Với đội ngũ nhân viên luật sư dày dặn kinh nghiệm và tâm huyết, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những giải pháp pháp lý hiệu quả, bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của bạn trong mọi lĩnh vực từ dân sự, đất đai, doanh nghiệp đến hình sự.