Tội gây rối trật tự công cộng được quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, là một trong những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh, trật tự và an toàn xã hội. Đặc biệt, khoản 2 Điều 318 BLHS quy định các trường hợp tăng nặng, với mức phạt nghiêm khắc hơn nhằm răn đe và bảo vệ sự ổn định của cộng đồng.
Tội gây rối trật tự công cộng là gì?
Tội gây rối trật tự công cộng là hành vi cố ý phá vỡ sự ổn định, trật tự tại các khu vực công cộng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, an toàn xã hội hoặc làm gián đoạn sinh hoạt bình thường của cộng đồng. Hành vi này có thể xảy ra ở nhiều nơi như: Đường phố, công viên, nhà ga, rạp hát,… nơi tập trung đông người hoặc diễn ra các hoạt động xã hội.
Theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi gây rối trật tự công cộng không chỉ vi phạm quy tắc ứng xử mà còn có thể gây thiệt hại về vật chất, phi vật chất hoặc thậm chí dẫn đến các hành vi phạm tội nghiêm trọng hơn như: Cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản, chống đối người thi hành công vụ,…
Khung hình phạt theo khoản 2 Điều 318 Bộ luật Hình sự
Khoản 2 Điều 318 Bộ luật Hình sự đã quy định khung hình phạt tăng nặng đối với các hành vi gây rối trật tự công cộng có tính chất nghiêm trọng hơn. Cụ thể:
Điều 318. Tội gây rối trật tự nơi công cộng
- Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
- a) Có tổ chức;
- b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;
- c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;
- d) Xúi giục người khác gây rối;
đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;
- e) Tái phạm nguy hiểm.
Theo đó, khoản 2 Điều 318 áp dụng cho các trường hợp có tính chất nghiêm trọng, với mức phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. Các tình tiết tăng nặng bao gồm:
- Có tổ chức: Hành vi được thực hiện bởi một nhóm người có sự chuẩn bị, phân công vai trò.
- Dùng vũ khí, hung khí hoặc phá phách: Sử dụng các công cụ nguy hiểm hoặc hành vi phá hoại tài sản công cộng, cá nhân.
- Cản trở giao thông nghiêm trọng: Gây ách tắc giao thông từ 2 giờ trở lên hoặc trên các tuyến giao thông quan trọng.
- Xúi giục người khác gây rối: Kích động, lôi kéo người khác tham gia hành vi vi phạm.
- Hành hung người can thiệp: Tấn công những người cố gắng ngăn chặn hoặc bảo vệ trật tự như công an, nhân viên an ninh,…
- Tái phạm nguy hiểm: Người phạm tội đã từng bị kết án về tội này hoặc các tội khác có tính chất tương tự, chưa được xóa án tích.
Cấu thành tội phạm theo Điều 318 của Bộ luật Hình sự
Để một hành vi bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 318 Bộ luật Hình sự, cần đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm sau:
Chủ thể
Chủ thể của tội gây rối trật tự công cộng là cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự đầy đủ theo Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015. Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi chỉ chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, do đó không áp dụng cho tội này.
Khách thể
Hành vi gây rối trật tự công cộng xâm phạm đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội tại nơi công cộng. Hành vi này làm gián đoạn sinh hoạt cộng đồng, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức và có thể gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe hoặc tâm lý của người khác.
Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm được thể hiện qua các hành vi cụ thể như:
- Gây ồn ào, mất trật tự tại nơi công cộng.
- Sử dụng vũ khí, hung khí hoặc phá hoại tài sản.
- Cản trở giao thông hoặc các hoạt động công cộng.
- Hành hung hoặc đe dọa người can thiệp bảo vệ trật tự.
Hậu quả của hành vi có thể là thiệt hại vật chất (tài sản hư hỏng) hoặc phi vật chất (ảnh hưởng đến an ninh, tâm lý cộng đồng). Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hậu quả nghiêm trọng không phải là dấu hiệu bắt buộc nếu người vi phạm đã từng bị xử phạt hành chính hoặc kết án về tội này mà vẫn tái phạm.
Mặt chủ quan
Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của bản thân sẽ gây ảnh hưởng xấu đến trật tự công cộng nhưng vẫn thực hiện.
Xử phạt hành chính đối với hành vi gây rối trật tự công cộng
Nếu hành vi gây rối trật tự công cộng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 318 Bộ luật Hình sự, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Các mức phạt cụ thể bao gồm:
- Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng: Gây mất trật tự tại nơi công cộng như khu dân cư, nhà ga, công viên,…
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng: Sử dụng rượu bia, chất kích thích gây mất trật tự hoặc tụ tập đông người gây rối.
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng: Lôi kéo, kích động người khác gây rối hoặc mang theo vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ nhằm mục đích gây rối.
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng: Gây rối trật tự công cộng với hành vi mang theo vũ khí thô sơ, hoặc công cụ có khả năng gây sát thương.
Trường hợp miễn trách nhiệm hình sự
Theo Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015, một số trường hợp có thể được miễn trách nhiệm hình sự, bao gồm:
- Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại và khắc phục hậu quả.
- Hành vi vi phạm không gây hậu quả nghiêm trọng và người phạm tội có nhân thân tốt.
- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật, như phạm tội trong tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự,…
Có được hưởng án treo khi phạm tội theo khoản 2 Điều 318?
Theo Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015, án treo có thể được xem xét nếu người phạm tội đáp ứng các điều kiện sau:
- Bị phạt tù không quá 3 năm.
- Có nhân thân tốt, chưa từng bị kết án.
- Có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên (theo Điều 51 Bộ luật Hình sự).
- Có nơi cư trú rõ ràng và khả năng cải tạo tốt mà không cần cách ly khỏi xã hội.
Tuy nhiên, khoản 2 Điều 318 Bộ luật Hình sự lại quy định mức phạt tù từ 2 đến 7 năm, nên việc được hưởng án treo là rất khó, trừ khi có các tình tiết giảm nhẹ đặc biệt hoặc mức phạt được áp dụng ở khung thấp nhất.
Như vậy, tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự, đặc biệt là khoản 2, là một hành vi vi phạm nghiêm trọng có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nặng nề như khung hình phạt tù từ 2 đến 7 năm. Nếu bạn cần tư vấn Luật Hình sự chi tiết và hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ Luật Đại Bàng tại hotline: 0979.923.759 hoặc truy cập website: luatdaibang.net để vượt qua mọi thách thức.
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.net
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam